Wynik wyszukiwania w bazie Polska Bibliografia Lekarska GBL

Zapytanie: OCHRONA ŚRODOWISKA
Liczba odnalezionych rekordów: 91



Przejście do opcji zmiany formatu | Wyświetlenie wyników w wersji do druku
1/91

Tytuł oryginału: Stężenie kadmu we krwi i moczu oraz zawartość kadmu we włosach u dzieci zamieszkałych w Katowicach Murckach.
Tytuł angielski: Concentrations of cadmium in blood and urine and their contents in the hair of children from Katowice Murcki.
Autorzy: Błach-Legawiec Izabela, Emich-Widera Ewa, Bibrzycka Aleksandra, Marszał Elżbieta, Woś Halina
Źródło: Wiad. Lek. 2002: 55 supl. 1 cz. 2: Konferencja naukowa "Śląskie dni medycyny społecznej i zdrowia publicznego" s.633-638, tab., bibliogr. 10 poz., sum. - Konferencja naukowa pt. Śląskie dni medycyny społecznej i zdrowia publicznego Zabrze - Szczyrk 2002
Sygnatura GBL: 301,774

Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • pediatria
  • toksykologia
  • ochrona środowiska

    Typ dokumentu:
  • praca związana ze zjazdem
  • praca epidemiologiczna

    Wskaźnik treści:
  • ludzie
  • dzieci 6-12 r.ż.

    Streszczenie polskie: Jedną z czołowych pozycji na światowej liście substancji szkodliwych zajmuje kadm (Cd), będący metalem ciężkim. Kadm dostaje się do organizmu człowieka drogą oddechową (w tym zawarty w dymie tytoniowym) oraz pokarmową. Celem pracy było ustalenie, czy u dzieci zamieszkałych w jednej z najbardziej czystych dzielnic Katowic stężenia Cd we krwi i moczu oraz jego zawartość we włosach przekraczają dopuszczalne wartości, oraz przeanalizowanie wpływu wybranych czynników środowiskowych (ekspozycja na dym tytoniowy, poziom wykształcenia rodziców) na ilość Cd w tych materiałach. Badaniem objęto 48 dzieci w wieku 9, 10 i 11 lat zamieszkałych na terenie Katowic Murcek i uczęszczających do tamtejszej szkoły podstawowej. Uzyskane wyniki poddano analizie statystycznej testem Shapiro-Wilka i Wilcoxona. Stężenie Cd we krwi wynosiło 0,479 ćg/l, moczu 0,840 ćg/g kreatyniny. Średnia zawartość Cd we włosach stanowiła 0,23 ćg/g suchej masy. U 13 dzieci (30,95 proc.) stężenie Cd we krwi przekraczało dopuszczalną wartość 0,5 ćg/l, natomiast u 10 (23,25 proc.) ujawniono przekroczenie referencyjnej wartości w moczu (1 ćg/g kreatyniny). Wykazano, że dzieci zamieszkałe bliżej drogi szybkiego ruchu miały wyższą zawartość Cd we włosach. Na zawartość Cd w organizmie znaczący wpływ wywierają czynniki środowiskowe, takie jak lokalizacja drogi i natężenie ruchu samochodowego.

    Streszczenie angielskie: One of the leading positions on the world's list of harmful substances is taken by cadmium, which is a heavy metal. Cadmium (Cd) gets into the human body through either respiratory tract (cigarette smoke) or alimentary canal. The aim of the study was to 1) determine whether the concentration of cadmium in blood and urine of children from Katowice Murcki - one of the cleanest districts of the town - as well as its contents in the hair of the children exceeds acceptable values and 2) to analyse the effect of chosen environmental factors (exposition to smoke, parents' education) on the amount of cadmium in these materials. The study comprised 48 children at the age from 9 - 11 years form Katowice Murcki, attending the same primary school. The findings were statistically analysed using Shapiro-Wilk and Wilcoxon test. Concentration of cadmium in the blood was 0.479 ćg/l, in urine 0.840 ćg/g creatinine and the average concentration in the hair constituted 0.23 ćg/g dry mass. Concentration of cadmium in the blood of 13 children (30.95 p.c.) exceeded acceptable 0.5 ćg/l value, while in 10 children (23.25 p.c.) value in the urine was exccded. In was 1 ćg/g creatinine. It has been shown that children who lived nearby motorway presented higher content of cadmium in the hair. Environmental factors such as: location of the road and intensity of traffic influence the content of cadmium in the human body.

    2/91

    Tytuł oryginału: Strategia ekorozwoju a zmniejszenie zagrożenia zdrowia.
    Tytuł angielski: Ecodevelopment strategy and the reduction of threat to the health.
    Autorzy: Marchwińska Ewa
    Źródło: Wiad. Lek. 2002: 55 supl. 1 cz. 2: Konferencja naukowa "Śląskie dni medycyny społecznej i zdrowia publicznego" s.784-790, tab., bibliogr. 7 poz., sum. - Konferencja naukowa pt. Śląskie dni medycyny społecznej i zdrowia publicznego Zabrze-Szczyrk 2002
    Sygnatura GBL: 301,774

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • toksykologia
  • ochrona środowiska

    Typ dokumentu:
  • praca związana ze zjazdem

    Streszczenie polskie: Pojęcie trwałego zrównoważonego rozwoju (ekorozwoju) jest związane z ochroną środowiska i ochroną naturalnych zasobów odnawialnych i nieodnawialnych, co wymusza racjonalizację produkcji i zmiany modelu konsumpcji. Zasady zrównoważonego rozwoju zostały określone na Szczycie Ziemi w Rio de Janeiro i zawarte w Deklaracji, zwanej AGENDĄ 21. Są one pojmowane jako zaspokajanie aspiracji cywilizacyjnych i rozwojowych społeczeństw bez niszczenia i degradacji środowiska oraz jego zasobów naturalnych. Wdrożenie BAT (Najlepszych Dostępnych Technologii) pozwala na ochronę naturalnych zasobów poprzez wykorzystanie odpadów jako surowca i źródła energii, nawet odpadów tak toksycznych, jak pestycydy, polichlorowane bifenyle (PCB), dioksyny i furany. Pozwala to na redukcję emisji zanieczyszczeń, zmniejszenie zagrożeń zdrowia i ochronę zasobów naturalnych. Zaprezentowano dwie takie technologie, obydwie dostępne na rynku. Technologia plazmowa polega na termicznej (w temp. 3500 - 17 000řC) destrukcji najbardziej szkodliwych odpadów, włącznie z najbardziej toksycznymi odpadami medycznymi i chemicznymi. Wysoka temperatura łuku plazmowego powoduje całkowitą destrukcję odpadów organicznych i zamianę odpadów nieorganicznych w całkowicie intertną, szklistą masę. Plazmowe systemy firmy Startech pracują w atmosferze redukcyjnej, przetwarzając odpady organiczne w gaz syntezowy, który może zawierać do 60 proc. czystego wodoru. Technologia Hydromex Process może przetwarzać odpady komunalne, odpady ...

    Streszczenie angielskie: The term sustainable development is directly associated with environmental protection and conservation of natural resources, thus with changes of consumption and production patterns. The principles of sustainable development were determined in the Rio de Janerio Declaration and in AGENDA 21. The principles are meeting human aspiration for the further improvement of living conditions by development without environmental destruction and degradation of natural resources. Implementation of BAT (Best Available Technologies) allows saving of raw materials by using the waste as a source of the energy, including very toxic wastes as pesticides. PCBs, dioxin and furans. It reduces emissions to the environment, decreases risk to the human's health and protects the natural resources for future generations. Two technologies were presented; both available already on the market. Plasma technology uses the intense heat (3500 - 17 000řC) of an electric arc to treat the most troublesome waste streams, including highly toxic chemical and mediccal waste. The intense heat of the plasma arc destroys all the organic constituents of the waste stream and immobilizes all inorganic constituents into an extremely stable glassy slag. The STARTECH plasma system operates in a reducing environment for the processing of organic waste and is designed to produce syn-gas, which can contain up to 60 p.c. of hydrogen. The Hydromex Process is capable of converting municipal solid waste, commercial, and ...

    3/91

    Tytuł oryginału: Realizacja programu proekologicznego jako elementu kompleksowego programu "Pabianice - Zdrowe Miasto".
    Tytuł angielski: Realisation of pro-ecological project as the element of comprehensive project "Pabianice - A Healthy Town".
    Autorzy: Stańczyk Teresa A., Lesman Jarosław M.
    Źródło: Wiad. Lek. 2002: 55 supl. 1 cz. 2: Konferencja naukowa "Śląskie dni medycyny społecznej i zdrowia publicznego" s.906-908, bibliogr. 7 poz., sum. - Konferencja naukowa pt. Śląskie dni medycyny społecznej i zdrowia publicznego Zabrze - Szczyrk 2002
    Sygnatura GBL: 301,774

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • pediatria
  • ochrona środowiska

    Typ dokumentu:
  • praca związana ze zjazdem
  • praca przeglądowa

    Streszczenie polskie: Celem pracy jest przedstawienie realizacji programu proekologicznego, który polegał na poprawie stanu ekologicznego miasta Pabianice. Program ten stanowił jeden z elementów kompleksowego programu "Pabianice - Zdrowe Miasto", realizowanego w ramach międzynarodowej sieci Zdrowych Miast. W latach 1994 - 1998 przeprowadzono wśród uczniów arbitralnie wybranych szkół podstawowych akcje, w ramach których organizowano konkursy ekologiczne, prace porządkowe na ulicach, trawnikach i w parkach, przedstawienia teatralne oraz gazetki okolicznościowe. W podsumowaniu autorzy przedstawiają własną ocenę stopnia realizacji tego programu.

    Streszczenie angielskie: The purpose of the paper is to present the realistion of the pro-ecological project concerning improvement of ecological condition of the town of Pabianice. This project was a part of a comprehensive project "Pabianice - A Healthy Town", realised within international Network of Healthy Towns. During 1994 - 1998 the following activities were realised among the pupils of some arbitatily selected schools: ecological contests, cleaning the streets, lawn, parks, collecting plastic wrappings; presentation of performances by pupils, editing brochures. In conclusion the authors give their evaluation of the realisation of the realisation of the project.

    4/91

    Tytuł oryginału: Akceleracja rozwoju somatycznego dzieci w warunkach oddziaływania huty cynku.
    Tytuł angielski: Acceleration of somatic development in the surroundings of zinc plant.
    Autorzy: Torbus Onufry, Grzywna Teresa, Grzywna Ewa
    Źródło: Wiad. Lek. 2002: 55 supl. 1 cz. 2: Konferencja naukowa "Śląskie dni medycyny społecznej i zdrowia publicznego" s.935-941, tab., bibliogr. 11 poz., sum. - Konferencja naukowa pt. Śląskie dni medycyny społecznej i zdrowia publicznego Zabrze - Szczyrk 2002
    Sygnatura GBL: 301,774

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • pediatria
  • ochrona środowiska

    Typ dokumentu:
  • praca związana ze zjazdem
  • praca epidemiologiczna
  • badanie porównawcze

    Wskaźnik treści:
  • ludzie
  • dzieci 6-12 r.ż.
  • dzieci 13-18 r.ż.
  • płeć męska
  • płeć żeńska

    Streszczenie polskie: Jednym z najczulszych mierników stanu zdrowia, zależnego m.in. od warunków materialno-bytowych społeczeństwa i rodziny oraz stopnia zanieczyszczenia środowiska zewnętrznego, jest rozwój somatyczny dzieci. Obserwowane w trakcie dziesięcioleci zmiany wartości somatycznych i opisowych zwane są trendem sekularnym, czyli wiekową tendencją przemian. Częścią trendu sekularnego jest zjawisko powiększenia parametrów rozwoju somatycznego - akceleracja. Liczne badania nad rozwojem dzieci zamieszkujących Śląsk, obszar o nie tylko olbrzymim potencjale ekonomicznum, ale także ogromnym zanieczyszczeniu środowiska zewnętrznego, wskazują coraz częściej na pogarszanie się parametrów rozwojowych dzieci śląskich, w prównaniu z rówieśnikami z innych obszarów Polski. Celem pracy jest ocena akceleracji rozwoju somatycznego dzieci zamieszkujących tereny oddziaływania huty cynku. W Miasteczku Śląskim, w którym znajduje się huta cynku emitujaca do środowiska największe w Polsce zanieczyszczenia związane z hutnictwem metali kolorowych, przeprowadzono w odstępie 15 lat (1983 i 1998) badania rozwoju somatycznego 7 - 15-letnich dzieci, uczęszczających do tej samej szkoły podstawowej. Wyniki badań porównano z rezultatami pomiarów ciała rówieśników z jednej ze szkół w śródmieściu Tarnowskich Gór, wykonanymi w latach 1988 i 1998. Stwierdzono, że dziewczęta i chłopcy z obu środowisk we wszystkich okresach badań wykazują niższe masy oraz wysokości ciała w porównaniu z normami Instytutu Matki i Dziecka ...

    Streszczenie angielskie: One of the most sensitive measures of health state depending on for example social conditions of the society and family as well as the degree of environmental pollution is somatic development of childen. Changes in the somatic and descriptive values, which have been observed for the decades, are known as secular trend that is tendency for changes over centuries. One of its parts is enlargement of parameters of somatic development that is acceleration. Numerous studies on the development of children living in Silesia, the area of great economic potential, however, highly polluted, show the deterioration of developmental parameters of children in Silesia in comparison with their peers from other parts of Poland. The aim of the study is to evaluate the acceleration of somatic development of children living nearby zinc plant. Studies on the somatic development of children at the age between 7 - 15 years attending the same primary school were carried out in Miasteczko Śląskie at interval of 15 years (1983 - 1998). Miasteczko Śląskie is the town known for its zinc plant that emits the highest levels of pollution of all steelworks in Poland. This is related to metalurgy of non-ferrous metals. The results were compared wiht the results of body measurement of the peers from one of the schools in Tarnowskie Góry carried out in the years 1988 and 1998. It was shown that boys and girls from both communities presented lower body mass and height in all periods of study than the ...

    5/91

    Tytuł oryginału: Rozwój somatyczny siedmioletnich dzieci śląskich w aspekcie zanieczyszczeń środowiskowych.
    Tytuł angielski: Somatic development of seven-year-old Silesian children in view of environment pollution.
    Autorzy: Torbus Onufry, Grzywna Ewa, Grzywna Teresa
    Źródło: Wiad. Lek. 2002: 55 supl. 1 cz. 2: Konferencja naukowa "Śląskie dni medycyny społecznej i zdrowia publicznego" s.942-949, il., tab., bibliogr. 14 poz., sum. - Konferencja naukowa pt. Śląskie dni medycyny społecznej i zdrowia publicznego Zabrze - Szczyrk 2002
    Sygnatura GBL: 301,774

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • pediatria
  • ochrona środowiska

    Typ dokumentu:
  • praca związana ze zjazdem
  • praca epidemiologiczna
  • badanie porównawcze

    Wskaźnik treści:
  • ludzie
  • dzieci 6-12 r.ż.
  • płeć męska
  • płeć żeńska

    Streszczenie polskie: Śląsk jest terenem bardzo zmiennym pod względem uprzemysłowienia i urbanizacji. Pociąga to za sobą zróżnicowanie warunków materialno-bytowych jego mieszkańców, co - wraz z zanieczyszczeniem środowiska naturalnego - wpływa na stan ich zdrowia. Najbardziej podatne na bodźce środowiskowe są dzieci. Czułym miernikiem ich stanu zdrowia jest rozwój somatyczny. Parametry rozwoju somatycznego dzieci ulegają modyfikacji pod wpływem czynników szkolnych. Eliminacja ich daje możliwość dokładniejszej oceny rozwoju somatycznego pod wpływem warunków materialno-bytowych i czynników środowiska zewnętrznego. Celem pracy była ocena wpływu środowiska zewnętrznego na stan rozwoju somatycznego siedmioletnich dzieci, rozpoczynających naukę w szkole podstawowej. W latach 1998 - 1999 przeprowadzono badania rozwoju somatycznego dzieci szkół podstawowych wybranych miejscowości Śląska, różniących się stopniem zanieczyszczenia środowiska. Porównawczą grupę stanowiły dzieci z czystej ekologicznie Szczawnicy, leżącej z dala od śląskich terenów przemysłowych. Analizie poddano ddzieci w wieku 7 lat, zamieszkujące od urodzenia Brenną Bytom Borek, Miasteczko Śląskie, Pyskowice i Tarnowskie Góry. Rozwój somatyczny oceniono na podstawie podstawowych parametrów - masy i wysokości ciała oraz wskaźnika BMI. Zebrany materiał opracowano statystycznie, stosując skalę odchylenia standardowego Z, dla której punktem odniesienia były normy rozwojowe przyjęte przez Instytut Matki i Dziecka w Warszawie z 1983 r. ...

    Streszczenie angielskie: Silesia is a very variable area as far as industrialization and urban development are concerned. This involves a variation of material - living conditions of its inhabitants; and this, together with the pollution of natural environment, influences the people's health state. Children are the most vulnerable to environmental stimuli. Children's somatic development is a sensitive meter of their health state. The somatic development parameters are subject to modification under the influence of school factors. Elimination of these allows a more accurate evaluation of somatic development infleuenced by material - living conditions and the outside environment factors. The aim of the study is evaluation of the influence of outer environment on the state of somatic development of seven-year-old children who start education in primary school. In the years 1998 - 1999 a research was conducted on somatic development of primary school children from a selection of towns/cities differing in the degree of environment pollution. The control group for comparison consisted of children from ecologically clean town of Szczawnica, which is situated at a distance form industrialized, Silesian area. The children subject to analysis were seven years old and had been living from their birth in Brenna, Bytom Borek, Miasteczko Śląskie, Pyskowice and Tarnowskie Góry. Their somatic development was evaluated on the basis of fundamental parameters: weight and body height and the BMI. The ...

    6/91

    Tytuł oryginału: Ocena stanu zdrowia wybranej populacji wiejskiej w aspekcie środowiskowego narażenia na ołów.
    Tytuł angielski: Assessment of health state in the selected population of rural environment in the aspect of environmental exposure to lead.
    Autorzy: Wójcik Alicja, Wezgraj Wiktor, Niedzielski Artur, Lupa Krystyna, Sieklucka-Dziuba Maria
    Źródło: Wiad. Lek. 2002: 55 supl. 1 cz. 2: Konferencja naukowa "Śląskie dni medycyny społecznej i zdrowia publicznego" s.977-982, il., tab., bibliogr. 10 poz., sum. - Konferencja naukowa pt. Śląskie dni medycyny społecznej i zdrowia publicznego Zabrze - Szczyrk 2002
    Sygnatura GBL: 301,774

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • toksykologia
  • ochrona środowiska

    Typ dokumentu:
  • praca związana ze zjazdem
  • praca epidemiologiczna

    Wskaźnik treści:
  • ludzie
  • dzieci 6-12 r.ż.
  • dzieci 13-18 r.ż.
  • dorośli 19-44 r.ż.
  • dorośli 45-64 r.ż.
  • płeć męska
  • płeć żeńska

    Streszczenie polskie: Przeprowadzono badania wśród wybranej populacji ze środowiska wiejskiego. Oceniono stan zdrowia w aspekcie środowiskowego narażenia na ołów. Analizując uzyskane wyniki badań, wykazano większą zachorowalność wśród populacji żeńskiej w porównaiu z populacją męską, największą w grupie wiekowej powyżej 60 roku życia. Dominującą grupą schorzeń były choroby układu krążenia, w tym choroba nadciśnieniowa i choroba wieńcowa następnie dermatozy, choroby układu kostno-stawowego. Wartości poziomu kwasu delta-aminolewulinowego były w granicach obowiązujących norm i nie wykazano zagrożenia toksykologicznego badanej populacji.

    Streszczenie angielskie: The research was conducted in the selected population of rural environment. Health state was assessed in the aspect of environmental exposure to lead. While analyzing obtained research results, the higher incidence of the disease was revealed among female population in comparison with male population and it was the highest in the age group above 60 years of age. The predominationg group was the diseases of the circulatory system including chronic hypertensive disease and coronary heart disease, then dermatoses and the diseases of the osteo-articular system The values of delta-aminolaevulinic acid were within the range of vlid standards and no toxic risk of the investigated population was revealed.

    7/91

    Tytuł oryginału: Rekonstrukcja dawek na tarczycę dla ludności Polski po awarii elektrowni jądrowej w Czarnobylu (weryfikacja badań modelowych).
    Tytuł angielski: Reconstruction of 131I doses to the thyroid for the population of Poland after the Chernobyl accident (verification of model studies).
    Autorzy: Krajewski Paweł
    Źródło: Endokrynol. Pol. 2002: 53 (2) supl. 2: Czarnobyl - jod - tarczyca. Program zamawiany PBZ 38-08: II faza badań: materiały naukowe s.13-36, il., tab., bibliogr. 24 poz., sum. - Konferencja pt. Wpływ awarii w Czarnobylu na rozwój chorób tarczycy w Polsce, II faza badań Warszawa 24.08. 2001
    Sygnatura GBL: 304,167

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • pediatria
  • ochrona środowiska
  • radiologia
  • endokrynologia

    Typ dokumentu:
  • praca związana ze zjazdem

    Wskaźnik treści:
  • ludzie

    Temat korporatywny:
  • Czarnobyl

    Streszczenie polskie: Przedstawiono metodykę obliczeń oraz wyniki rekonstrukcji dawek radiacyjnych na tarczycę od 131I otrzymanych przez ludność Polski po awarii w Czarnobylu. Zastosowano komputerowy model CLRP (Szybka Ocena Poziomów Stężeń) dla symulacji transportu jodu promieniotwórczego w poszczególnych przedziałach ekosystemu dla człowieka. Opisano metody weryfikacji obliczeń modelowych na bazie wyników pomiarów jodu promieniotwórczego przeprowadzonych po awarii w Czarnobylu. Zbiór danych pomiarowych obejmował: stężenie 131I w powietrzu mierzone w Warszawie (określano również fizykochemiczne formy jodu), stężenie 131I w mleku i produktach żywnościowych mierzone w wielu rejonach Polski oraz aktywności 131I w tarczycy u reprezentatywnych grup polskiej populacji różnych regionów Polski (2200 pomiarów). W związku z decyzją Komisji Rządowej do Spraw Oceny Promieniowania Jądrowego i Działań Profilaktycznych (19.04.1986) o przeprowadzeniu akcji profilaktycznej polegającej na podaniu niemowlętom i dzieciom do lat 16 preparatu jodowego, dokonano oceny redukcji dawek promieniowania na tarczycę od 131I w wyniku zażycia jednorazowej dawki jodu stabilnego. Przeprowadzono zweryfikowaną ocenę dawek (tzw. dawek prognozowanych 1), biorąc pod uwagę niedobór jodu w diecie i stosując metodę rekonstrukcji opadu promieniotwórczego 131I dla obszarów, gdzie nie prowadzono pomiarów 131I w tarczycy i brak było danych odnośnie skażeń innych komponentów środowiska. Wyniki obliczeń wskazywały na możliwość 2,5 ...

    Streszczenie angielskie: The method and results of thyroid dose reconstruction after Chernobyl accident for the population of Poland are presented. The computer model CLRP (Concentration Levels Rapid Predictions) was applied to simulate the transport of radioiodine through agricultural ecosystems to man. Justification of model performance for 131I was done, based on the post-Chernobyl data for Poland. Those data included: air concentration of 131I, measured in Warsaw at entire air sampling stations (physic-chemical forms of iodine were also determined), concentration of 131I in milk over Poland, as well as about 2200 of measurements of 131I content in the thyroid for representative groups of Polish population. Since the Governmental Commission of Assessment of Irradiation and Resources decided on 29.04.1986 to distribute prophylactic doses of stable iodine for instans; children 1-10 years old and teenagers, up to 16 years old over eleven voivodships of Poland, than the reduction of thyroid uptake had to be taken in to account by model calculations and an assessment of efficiency of that protective measure was performed. Theoretical calculations have shown that the effectiveness of a single dose of stable iodine depends on the type of contamination levels during the first few days when is it introduced. The ingestion pathway was the main contribution to the thyroid exposition. The average doses to the thyroid for inhabitants of high, moderate and low contaminated regions in Poland were ...

    8/91

    Tytuł oryginału: Kryteria oceny narażenia na substancje chemiczne w Polsce i na świecie - procedury ustalania i stosowania.
    Tytuł angielski: Polish and worldwide criteria for assessing exposure to chemicals: procedures and applications.
    Autorzy: Gromiec Jan P., Czerczak Sławomir
    Źródło: Med. Pr. 2002: 53 (1) : VIII Sympozjum "Zagrożenia zdrowotne w środowisku pracy" s.53-59, bibliogr. 12 poz., sum. - 8 Sympozjum pt. Zagrożenia zdrowotne w środowisku pracy Łódź 30.05-01.06. 2001
    Sygnatura GBL: 301,901

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • medycyna pracy
  • toksykologia
  • ochrona środowiska

    Typ dokumentu:
  • praca związana ze zjazdem

    Wskaźnik treści:
  • ludzie

    Streszczenie polskie: Najważniejszym celem ustanawiania wartości dopuszczalnych czynników chemicznych w powietrzu środowiska pracy jest obniżenie ryzyka, związanego z zawodowym narażeniem na te czynniki, do poziomu uważanego za bezpieczny. W procesie ustalania wartości dopuszczalnych istotnym elementem postępowania jest krytyczna ocena danych literaturowych dotyczących działania toksycznego danej substancji i skutków zdrowotnych w populacji narażonych w zależności od wysokości stężenia i czasu narażenia. Ocena taka, wykonywana przez grupy ekspertów jest trudnym i odpowiedzialnym zadaniem ze względu na to, że w wielu przypadkach dostępne dane są niekompletne, a ekstrapolacja wyników, uzyskiwanych w doświadczeniach na zwierzątach w celu określenia bezpiecznego dla ludzi poziomu narażenia wiąże się z szeregiem wątpliwości. Celem przedstawionej prezentacji jest porównanie procedur ustalania wartości dopuszczalnmych dla czynników chemicznych w Polsce i na świecie oraz różnic w ich interpretacji. Przedstawiono krótką historię wartości dopuszczalnych, a także definicje normatywów higienicznych, stosowanych w Polsce, USA, RFN, Wlk. Brytanii byłym ZSRR oraz systemy ich ustanawania. Na szczególną uwagę zasługuje zróżnicowane podejście w różnych państwach do regulowania dopuszczalnych poziomów narażenia na czynniki rakotwórcze. Wartości dopuszczalne substancji chemicznych w środowisu pracy proponowane przez ekspertów i ustanawiane przez czynniki administracyjne nie powinny być traktowane jako ...

    Streszczenie angielskie: The major obiective of setting values of chemical concentrations in the work environment is to reduce the risk of occupation-related exposure to levels regarded as safe to humans. In the standard setting process, a critical assessment of the avalable data on toxicity of a given chemical and related health effects in the population exposed, depending on concentrations and exposure duration, is essential. Such an assessment performed by a group of experts is a diffcult and responsible task since the available data are frequently incomplete and extrapolation of the results of animal experiments aimed at setting limits of concentrations safe to humans raises multiple doubts. The aim of this paper was to compare the procedure of seting permissible values for chemical factors in Poland and throughout he word and to highlight differences in their interpretation. In additon, a brief history of setting admissible limits, as well as definitions of hygiene standards used in Poland, the USA, Germany, The UK and in the former Soviet Union together with the ways of their formulation are presented. The country-to-country variations of attitudes towards setting admissible levels of exposure to carcinogenic agents are worthy of special mention. Maximum admissible concentrations of chemicals in the work environment suggested by experts and adopted by the state administration should not be regarded as constand and completely safe to the human health, thus the existing systems should ...

    9/91

    Tytuł oryginału: Narażenie pozazawodowe na pył ludności zamieszkałej w pobliżu zakładu wydobycia i przerobu amfibolitu.
    Tytuł angielski: Non-occupational dust exposure of the population living in the vicinity of amphibolite mining and processing plant.
    Autorzy: Woźniak Helena, Więcek Edward
    Źródło: Med. Pr. 2002: 53 (2) s.103-107, il., tab., bibliogr. 8 poz., sum.
    Sygnatura GBL: 301,901

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • toksykologia
  • ochrona środowiska

    Typ dokumentu:
  • praca epidemiologiczna

    Wskaźnik treści:
  • ludzie

    Streszczenie polskie: Z eksploatacją złoża amfibolitu w kopalni odkrywkowej, przerobem (rozdrabnianie) surowca i składowaniem kruszywa, a także i odpadów produkcyjnych na wolnym powietrzu, związana jest emisja pyłu do środowiska. Celem pracy była ocena narażenia pozazawodowego na pył mieszkańców wsi zlokalizowanej w odległości około 200 m od kopalni. W pyle opadowym i w osadzie z wody pobranej ze strumienia stwierdzono obecność tremolitu; w próbach pyłu pobranych na filtr z powietrza stwierdzono obecność respirabilnych włókien mineralnych. Średniodobowe stężenia pyłu wdychalnego w punkcie pomiarowym (szkoła) ulegały znacznym wahaniom w ciągu doby od 11 do 20 059 ćg/m**3. Stężenia najwyższe stwierdzono w ciągu trzeciej zmiany roboczej. Ponieważ domieszki minerałów włóknistych zostały stwierdzone w wielu kopalniach surowców mineralnych na terenie Dolnego Śląska istnieje konieczność oceny narażenia pozazawodowego na pył ludności zamieszkałej w pobliżu wszystkich kopalń odkrywkowych na tym terenie.

    Streszczenie angielskie: Amphibolite bed working in a strip mine, material processing, storage and waste disposal are associated with dust emission to the environment. The aim of our study was to assess non-occuoational exposure to dust of people living located about 200 m away from the mine. The fallout dust and the sediment obtained from samples collected from stream were found to contain tremolite. Respirable mineral fibers were detected in dust samples collected by filtration of the atmospheric air. Mean 24-h concentrations of the respirable dust at the place of measurements (school) varied considerably, from 11 ćg/m**3 to 20 059 ćg/m**3. The highest dust concentrations were found during the third shift. As fibrous contaminants were detected in many mines of the Lower Silesia region, it is necessary to assess the non-occupational exposure of populations living close to all mines in this area.

    10/91

    Tytuł oryginału: Ocena narażenia na aerozol bakteryjny pracowników niedużej oczyszczalni ścieków.
    Tytuł angielski: Assessment of workers' exposure to airborne bacteria at a small wastewater treatment plant.
    Autorzy: Wlazło Agnieszka, Pastuszka Józef S., Łudzeń-Izbińska Beata
    Źródło: Med. Pr. 2002: 53 (2) s.109-114, il., tab., bibliogr. 20 poz., sum.
    Sygnatura GBL: 301,901

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • medycyna pracy
  • ochrona środowiska
  • mikrobiologia

    Typ dokumentu:
  • praca epidemiologiczna

    Wskaźnik treści:
  • ludzie

    Streszczenie polskie: Celem pracy była ocena narażenia na bioaerozol bakteryjny pracowników niedużej oczyszczalni ścieków na przykładzie oczyszczalni w Myszkowie. Próbki powietrza pobrano sześcistopniowym impaktorem Abdersena na dwóch stanowiskach. Stwierdzono, że stężenia całkowite aerozolu bakteryjnego w powietrzu, na badanych stanowiskach, były rzędu od 10ý do 10 **3 CFU/m**3 i były mniejsze od zalecanych (proponowanych) poziomów normatywnych. Największy udział, około 35 proc. całego składu flory bakteryjnej, stanowiły bakterie Gram-ujemne. Dominującymi były bakterie należące do rodziny Enterobacteriaceae. Wykryto następujące bakterie patogenne: Aeromonas hydrophila, Enterobacter agglomarans, Yersinia enterocolotica, Escherichia coli i Streptococcus faecalis. Stwierdzono duże stężenie bakterii Gram-ujemnych na stanowisku pomiarowym w pobliżu komór napowietrzania. Mogą być potencjalną przyczyną występowania u narażonych pracowników oczyszczalni szeregu różnych dolegliwości ze strony układu oddechowego i pokarmowego. Konieczna jest kontrola i zmniejszenie ekspozycji na bioaerozol wchłaniany drogą inhalacyjną na tym stanowisku.

    Streszczenie angielskie: A study of workers' exposure to airborne culturable bacteria was performed at the wastewater treatment plant in Myszków. A six-stage Andersen impactor was used to carry out measurements. The concentrations of total bacterial ranged from 10ý to 10**3 CFU/m**3 and were lower than the proposed standards. The results of the study show that Gram-negative bacteria contributed to about 35 p.c. of the total bacterial aerosol. The largest part of the airborne Gram-negative bacteria constituted Enterobacteriaceae. Pathogenic bacteria found in the air: were as folows: Aeromanas hydrophila, Enterobacter agglomerans, Yersinia enterocolitica, Escherichia coli and Streptococcus faecalis. The microbiological contaminations of the air was highest near the aeration basin. Exposure to airborne culturable bacteris may cause respiratory and gastrointestinal symptoms among swwage workers. It is necessary to reduce the exposure to airborne at this phase of the process of wastewater treatment.

    11/91

    Tytuł oryginału: Ocena ryzyka w odniesieniu do istniejących i nowych związków chemicznych.
    Tytuł angielski: Risk assessment of known and new chemicals.
    Autorzy: Dawidek-Pietryka Katarzyna, Dudka Jarosław
    Źródło: Med. Pr. 2002: 53 (2) s.145-149, il., bibliogr. 34 poz., sum.
    Sygnatura GBL: 301,901

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • toksykologia
  • ochrona środowiska

    Streszczenie polskie: Oczywistym wydaje się fakt, że narażenie na związki chemiczne stanowi ryzyko. Substancje te mogą stanowić nie tylko bezpośrednie zagrożenie lub niebezpieczeństwo, ale także mogą być pośrednio groźne wobec mikroorganizmów, zwierząt i roślin. Ten aspekt zagrożenia i oceny ryzyka jest prawie identyczny jak w toksykologii. Wymienia się różne kategorie związków chemicznych, dla których podjęte są próby ustalenia norm prawnych ryzyka. Głównymi grupami są: związki nowe i istniejące związki chemiczne. Istnieje ponadto szereg związków należących do specyficznych grup np.: pestycydy, biocydy, związki farmaceutyczne, kosmetyki, dodatki do żywności, dodatki do pasz, związki radioaktywne i inne. Obecnie, w krajach członkowskich Unii Europejskiej poddaje się dyskusji obowiązujące narodowe i międzynarodowe przepisy prawne odnośnie różnych kategorii związków chemicznych. Natomiast w Polsce wciąż poszukiwane są odpowiednie wzorce uregulowań prawnych i problem ten wciąż pozostaje otwarty.

    Streszczenie angielskie: It has become obvious that exposure to chemicals entails risk. Their hazardous and threatening effects may be not only direct but also indirect affecting microorganisms, animals and plants. This aspect of hazard and risk assessment is almost identical to that toxicity. There are various categories of chemicals and for each of them risk assessment regulations have been developed. There are two major groups of chemicals: those which are already known and new ones. There are also some specific categories of chemical compounds, such as pesticides, biocides, medicinal products, cosmetics, food additives, feed additives, as well as radioactive substances and others. At present, the binding national and international regulations regarding different categories of chemical compounds are the subject of discussion in the member states of the European Union. In Poland, and attempt has been made to find appropriate examples of legal regulations that could be followed in our country, and this problem remains still open.

    12/91

    Tytuł oryginału: Zawartość chromu, cynku, miedzi, niklu, kadmu i ołowiu w warzywach i owocach z terenów Stalowej Woli.
    Tytuł angielski: Chromium, zinc, copper, nickel, cadmium and lead in vegetables and fruits from the Stalowa Wola region.
    Autorzy: Kocjan Ryszard, Kot Andrzej, Ptasiński Henryk
    Źródło: Bromatol. Chem. Toksykol. 2002: 35 (1) s.31-38, tab., bibliogr. 20 poz., sum.
    Sygnatura GBL: 305,377

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • ochrona środowiska

    Typ dokumentu:
  • praca doświadczalna

    Streszczenie polskie: Metodą AAS oznaczano stężenie chromu, cynku, miedzi, niklu, kadmu i ołowiu w 8 gatunkach warzyw i 5 gatunkach owoców z okolic Stalowej Woli. Stwierdzono większe zawartości badanych pierwiastków w porównaniu z ich ilością w warzywach i owocach z niezanieczyszczonych terenów kontrolnych.

    Streszczenie angielskie: Contents of chromium, zinc, copper, nickel, cadmoim and lead vegetables and fruits collected in the region affected by dust and smoke emitted by the Stalowa Wola Steel Works and Power Station was assessed by AAS in 8 vegetable and 5 fruit species. At the same time, these elements were determined, as a reference, in the same vegetable and fruit species grown in the areas remote from industrial centres. The contents of these trace elements werte higher in all vegetable and fruit samples collected from the area of the industrial emission than in the control samples. Mean chromium content of the vegetables from the Stalowa Wola region was 0.142 mg/kg (control 0.083 mg/kg) while the corresponding values for the fruits were 0.096 mg/kg (control 0.060 mg/kg). The respective values for the other elements were; vegetable Zn 4.02 mg/kg (control 3.76 mg/kg), fruit Zn 1.68 mg/kg (control 1.29 mg/kg; vegetable Cu 0.89 mg/kg (control 0.61 mg/kg), fruit Cu 0.89 mg/kg 9control 0.52 mg/kg); vegetable Ni 0.170 mg/kg (control 0.129 mg/kg), fruit Ni 0.127 mg/kg (control 0.082 mg/kg); vegetable Cd 0.028 mg/kg (control 0.016 mg/kg), fruit Cd 0.015 mg/kg (control 0.01 mg/kg); vegetable Pb 0.163 mg/kg (control 0.102 mg/kg), fruit Pb 0.124 mg/kg (control 0.107 mg/kg).

    13/91

    Tytuł oryginału: Ocena sposobu żywienia mieszkańców strefy ochronnej Huty im. T. Sendzimira.
    Tytuł angielski: Assessment of nutrition patterns in the inhabitants of the T. Sendzimir Steelworks protection zone. P. 3: Minerals.
    Autorzy: Leszczyńska Teresa
    Źródło: Bromatol. Chem. Toksykol. 2002: 35 (1) s.47-54, tab., bibliogr. 32 poz., sum.
    Sygnatura GBL: 305,377

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • ochrona środowiska

    Typ dokumentu:
  • praca epidemiologiczna

    Wskaźnik treści:
  • ludzie

    Streszczenie polskie: Wapń, miedź, potas, magnez okazały sie najbardziej deficytowymi składnikami mineralnymi w analizowanych racjach pokarmowych mieszkańców terenów ekologicznie zagrożonych, a realizacja normy jesienią i wiosną wynosiła odpowiednio 49 i 47 proc., 54 i 59 proc., 68 i 76 proc., 74 i 83 proc. Pobranie żelaza i cynku w okresie wiosny było na zadawalającym poziomie, jesienią natomiast pobranie wymienionych składników mineralnych było niższe i pokryło normy jedynie w 85 i 83 proc. Średnie wartości pobrania fosforu jesienią i wiosną stanowiły 142 i 157 proc. normy. Ilości sodu w racjach aż czterokrotnie przekroczyły minimalną normę spożycia. Stwierdzono istotnie większą realizację norm na wszystkie analizowane składniki mineralne wiosną z wyjątkiem wapnia, fosforu i sodu, dla których procent realizacji norm wiosną i jesienią był zbliżony.

    Streszczenie angielskie: The studies were conducted in autumn 1996 and 1997 and in spring 1997 and 1998. The comprised determination of nutrition patterns in 10 families living in farms located in the protection zone around the T. Sendzimir Steelworks. The families participating in the study were mostly three-generation averageincome farmer and farmer/worker families using crops, food products and processed food obtained, for the most part, from their own farms. The nutrition patterns were assessed by collecting daily food records, and the evaluation was based on 7-day data. A total of (1076) records wewre collected. The calculations werte made using the FOOD-2 software. The highest deficiency in the intake of mineral components with the studied food rations of the inhibitants of the T. Sendzimir Steelworks protection zone was noted for calcium, copper, potassium and magnesium, and their intakes with the diet in autumn/spring accounted for 49/47, 54/59, 68/76 p.c., and 74/83 p.c. of the recommended values, respectively. Iron and zinc intake was satisfactory in spring, while in autumn it was only 85 and 83 p.c. of the recommended value, respectively. The average phosphorus intake was 142 and 157 p.c. of the recommended value in autumn and spring, respectively. Sodium content in the food rations fourfold exceeded the minimum value recommended by the nutrition standard. Intake of all minerals, except for the intake of calcium, phopsphorus and sodium which was similar in spring and autumn, was shown to be significantly closretr to the recommended values in spring than in autumn.

    14/91

    Tytuł oryginału: Ocena narażenia osób dorosłych z województwa lubelskiego na ołów, kadm i rtęć przyjmowane z całodobowymi racjami pokarmowymi.
    Tytuł angielski: Evaluation of risk from lead, cadmium and mercury intakes with adult daily food rations in Lublin province.
    Autorzy: Marzec Zbigniew
    Źródło: Bromatol. Chem. Toksykol. 2002: 35 (1) s.55-60, tab., bibliogr. 19 poz., sum.
    Sygnatura GBL: 305,377

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • ochrona środowiska

    Typ dokumentu:
  • praca epidemiologiczna

    Wskaźnik treści:
  • ludzie
  • dorośli 19-44 r.ż.
  • dorośli 45-64 r.ż.
  • płeć męska
  • płeć żeńska
  • in vitro

    Streszczenie polskie: Oznaczono i obliczono pobranie ołowiu, kadmu i rtęci z całodobowymi racjami pokarmowymi osób dorosłych mieszkających na terenie województwa lubelskiego. Omówiono również rozkład pobrania wymienionych pierwiastków na poszczególne grupy produktów spożywczych. Kadm i ołów oznaczono techniką ekstrakcyjną atomowej spektrometrii absorpcyjnej, a rtęć tą samą metodą wykorzystując technikę zimnych par.

    Streszczenie angielskie: In 1997 and 1998, hundred and forty one daily food rations collected by the duplicate portion technique from thirty men and thirty eight women of Lublin Province were examined for lead, cadmium and mercury content. The age of the participants was from twenty to fifty five and they showed average activity. Cadmium and lead were determined by flame atomic absorption spectrometry using ammonium pyrrolidine dithiocarbamate (APDC) as complexing agent and 4-methylpentan-2-one (MIBK) as the organic phase. Mercury was determined by cold vapour atomic absorption spectrometry after wet digestion with nitric (V) and sulphiric (VI) acids. Daily intakes and distribution of the investigated elements in the main groups of food products were calculated by thre FOOD software using data from the Polish "Tables of Trace Elements in Food Products". Raw and processed vegetables, cereals, meat and meat products were found to constitute the main source of the toxic elements in the diets. Only with cadmium, cereals preceded vegetables as the source of the element (38.9 p.c. and 23.6 p.c., respectively). It is worth to note a significant contribution of the remaining groups of food for lead (12.3 p.c.), and milk/diary products and fish for mercury (14.2 p.c. and 8.63 p.c., respectively). When we compare the determined values with the FAO/WHO recommmendations, we may note that the measured daily intakes wewre moderate. 31 p.c. to 50 p.c. PTWI for lead, 27 p.c. to 40 p.c. for cadmium, and 10 p.c. to 14 p.c. PTWI for mercury. It should be stressed that the were significant differences between the calculated an the analytical results, suggesting the necessity to update the existing data base by including most recent resuits.

    15/91

    Tytuł oryginału: Deficyt życia jako miara potrzeb zdrowotnych na terenie zróżnicowanym ekologicznie : rozprawa habilitacyjna
    Autorzy: Tyszko Piotr Zbigniew; Akademia Medyczna Instytut Medycyny Społecznej w Warszawie
    Źródło: - Warszawa, AM 2002, [4], 145 s. : il., tab., bibliogr. 289 poz., powiel., 21 cm.
    Sygnatura GBL: 735,205

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • organizacja ochrony zdrowia
  • ochrona środowiska

    Typ dokumentu:
  • praca epidemiologiczna
  • rozprawa habilitacyjna

    Wskaźnik treści:
  • ludzie

    16/91

    Tytuł oryginału: Badania nad behawiorem ślimaków w antropogenicznie zmienionym środowisku wodnym.
    Tytuł angielski: Studies upon behaviour of snails in anthropogenically changed water environment. [P.] 1: Locomotor activity of Lymnaea stagnalis (L.), with regard to subpopulations infected with developmental stages of digeneans.
    Autorzy: Pokora Zbigniew
    Źródło: Wiad. Parazytol. 2002: 48 (1) s.39-54, il., tab., bibliogr. [50] poz., sum. - 18 Zjazd Niemieckiego Towarzystwa Parazytologicznego Drezno 24-28.03. 1998
    Sygnatura GBL: 303,658

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • ochrona środowiska
  • mikrobiologia

    Typ dokumentu:
  • praca związana ze zjazdem
  • praca doświadczalna

    Wskaźnik treści:
  • zwierzęta

    Streszczenie angielskie: The aim of the paper was to analyse the locomotor activity of snails, Lymnaea stagnalis, with regard to physico-chemical properties of water in an inhabited reservoir and parasitic infection. The material was collected in selected anthropogenic water environments situated in the Upper Silesian Industrial Region (sinkhole ponds), sand- and clay-excavations). The locomotor activity of each snail was analysed in laboratory conditions by designation of number of penetrated segments, marked in tanks filled with water originating from a given reservoir, during 15', with intervals of 1'. It was observed the significant relationship between locomotor activity of examined snails and the water carbonaceous hardness (r = -0,812, at range of the independent variable 173.0-863.5 mg CaCO3/dm3). Correlation coefficients with other physico-chemical parameters of water were close to zero. Locomotion of snails infected with developmental stages of digenetic trematodes was significantly lower comparing to non-infected individuals. Locomotor activity of these former ones was depended more on degree of the digestive gland damage by the parasite than on the infection agent.

    17/91

    Tytuł oryginału: Dysymulacja. Problem nie tylko lekarzy rodzinnych.
    Autorzy: Kiss Bogumił
    Źródło: Lek. Rodz. 2002: 7 (6) s.72-79, il., tab., bibliogr. 21 poz.
    Sygnatura GBL: 313,362

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • medycyna pracy
  • ochrona środowiska

    Wskaźnik treści:
  • ludzie

    Streszczenie polskie: Tło: Dysymulacja stanowi w Polsce coraz poważniejszy problem w praktyce zawodowej każdego lekarza. Cel: Omówienie przyczyn i "obrazu klinicznego" dysymulacji, a także niektórych czynników ryzyka zdrowotnego w środowisku pracy, których znajomość może ułatwić wykrywanie dysymulacji w pewnych grupach zawodowych. Omówienie: Dysymulacja to ukrywanie choroby przez chorego, często ciężko pracującego człowieka, który udaje zdrowie, najczęściej po to, aby nie utracić zarobków z powodu uzyskania orzeczenia o niezdolności do pracy lub by nie zostać zwolnionym z pracy. Staje się ona coraz częstszym problemem w związku z sytuacją ekonomiczną naszego kraju i często bezwzględnym wykorzystywaniem pracowników najemnych przez pracodawców. Zgodnie z Kodeksem pracy większość zatrudnionych zachowuje w okresie czasowej niezdolności do pracy prawo do jedynie 80 proc. wynagrodzenia. Najczęściej dysymulacja dotyczy chorób infekcyjnych dróg oddechowych, częsta jest również w chorobach układu krążenia, cukrzycy, a także w przypadkach wysiłkowego nietrzymania moczu u kobiet. Często dysymulowane są choroby nowotworowe; w tym przypadku istotną rolę odgrywa lęk paraliżujący logiczne myślenie. Wiele problemów mogą sprawić dysymulujący pacjenci pracujący zawodowo w szkodliwych warunkach. Zapoznanie się przez lekarzy z czynnikami ryzyka zdrowotnego obecnymi w miejscach pracy pacjentów może przyczynić się do zwracania przez nich większej uwagi na określone objawy kliniczne w poszczególnych grupach zawodowych. Należy również pamiętać, że dysymulacja jest częstym zjawiskiem wśród lekarzy.

    18/91

    Tytuł oryginału: Environmental thermal stress.
    Autorzy: Keim Samuel M., Guisto John A., Sullivan, jr John B.
    Źródło: Ann. Agric. Environ. Med. 2002: 9 (1) s.1-15, il., tab., bibligor. 59 poz.
    Sygnatura GBL: 313,158

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • medycyna pracy
  • ochrona środowiska

    Typ dokumentu:
  • tytuł obcojęzyczny

    Wskaźnik treści:
  • ludzie

    Streszczenie angielskie: Thermal stress from cold and heat can affect health and productivity in a wide range of environmental and workload conditions. Health risks typically occur in the outer zones of heat and cold stress, but are also related to workload. Environmental factors related to thermal stress are reviewed. Individuals undergo thermoregulatory physiologic changes to adapt and these changes are reviewed. Head and cold related illnesses are reviewed as well as their appropriate therapy. Published standards, thresholds and recommendations regarding work practices, personal protection and types of thermal loads are reviewed.

    19/91

    Tytuł oryginału: Becterial and fungal aerosols in indoor environment in Central and Eastern European countries.
    Autorzy: Górny Rafał L., Dutkiewicz Jacek
    Źródło: Ann. Agric. Environ. Med. 2002: 9 (1) s.17-23, tab., bibliogr. 34 poz.
    Sygnatura GBL: 313,158

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • ochrona środowiska
  • mikrobiologia

    Typ dokumentu:
  • tytuł obcojęzyczny

    Streszczenie angielskie: Studies of indoor bioaerosols conducted in Central and Eastern European countries, as a result of the scarcity of funding, mostly do not attain the level presented by similar studies in Northern America and Western Europe. For socio-economic reasons, most of the intense studies on indoor bioaerosols in Central and Eastern European countries were carried out in industrial facilities and have contributed significantly to occupational health science. In contrast, until recently, insufficient of studies have been conducted on bioaerosols of residental and communal premises (dwellings, offices, schools, etc.) and no network for monitoring the microbiological quality of air in such premises exists. In Poland, in the mid-1990s complex bioaerosol investigations were carried out by the Bioaerosol Group at the Institute of Occupational Medicine and Environmental Health in Sosnowiec. The concentrations of airborne bacteria and fungi in dwellings without mold problems were between 88 - 4297 cfu/m**3 and 0 - 1997 cfu/m**3, while in moldy homes they were 178 - 4751 cfu/m**3 and 49 - 16968 cfu/m**3, respectively. As many as 167 microbial species were isolated from the air of examined dwellings. Most frequently occurred Gram-positive cocci (Micrococcus/Kocuria spp., Staphylococcus spp.), endospore-forming bacilli (Bacillus spp.), Gram-negative bacteria (Pseudomonadaceae, Aeromonas spp.), filamentous fungi (Penicillium spp., Aspregillus spp.), and yeasts. Notable studies of indoor bioaerosols have also been performed in the other Central and Eastern European countries: Lithuania, Latvia, Estonia,...

    20/91

    Tytuł oryginału: Qualitative and quantitative analysis of agricultural dust in working environment.
    Autorzy: Mołocznik Anna
    Źródło: Ann. Agric. Environ. Med. 2002: 9 (1) s.71-78, il., tab., bibliogr. 36 poz.
    Sygnatura GBL: 313,158

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • medycyna pracy
  • toksykologia
  • ochrona środowiska
  • pulmonologia

    Typ dokumentu:
  • praca epidemiologiczna
  • tytuł obcojęzyczny

    Wskaźnik treści:
  • ludzie

    Streszczenie angielskie: The presented quantitative and qualitative analysis of dust in agricultural working environment is a continuation of the process of recognizing the exposure to dust among private farmers. The study covers the following: determination of respirable fraction of dust in the respiratory zone (on the background of total dust) whileperforming individual farming activities which constitute an annual work cycle, organic and mineral components of settled dust for basic groups of farming activities, and the main mineral pathogenic component - free silica in airborne and setled dust. The study was conducted on 5 farms specialising in: cultivation of cereals, root plants, vegetables, dairy cattle and swine breeding and mixed production. The analysis of settled dust covered 17 types of dust accompanying field work and farm/indoor activities. Studies of airborne dust were conducted on farmers while performing 40 main work activities which contributed to the annual work cycle. Results of the study confirmed the following: agricultural work activities are accompanied by a high level of dustiness and showed the presence of a respirable fraction in airborne dust of up to 25 p.c., a higher level of pathogenic free silica SiO2 in setled dust samples in the working environment of a farmer, compared to dust in respiratory zone, a comparable level of SiO2 in total and respirable airborne dust, and a high level of organic component in settled dust at work activities with plant material. These results indicated that the evaluation of farmers' exposure to dust should be based on the examination of samples taken in the respiratory zone while performing individual work activities.

    21/91

    Tytuł oryginału: Exposure to airborne microorganisms in furniture factories.
    Autorzy: Krysińska-Traczyk Ewa, Skórska Czesława, Cholewa Grażyna, Sitkowska Jolanta, Milanowski Janusz, Dutkiewicz Jacek
    Źródło: Ann. Agric. Environ. Med. 2002: 9 (1) s.85-90, il., tab., bibliogr. 57 poz.
    Sygnatura GBL: 313,158

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • medycyna pracy
  • ochrona środowiska
  • mikrobiologia
  • pulmonologia

    Typ dokumentu:
  • praca doświadczalna
  • tytuł obcojęzyczny

    Streszczenie angielskie: Microbiological air sampling was performed in 2 furniture factories located in eastern Poland. In one factory furniture were made from fibreboards and chipboards while in the other from beech wood. It was found that the concentration of total microorganisms (bacteria + fungi) in the air of the facility using beech wood for furniture production (mean 10.7 x 10**3 cfu/m3, range 3.3 - 27.5 x 10**3 cfu/m**3) was significantly higher (p 0.01) compared to microbial concentration in the facility using fibre- and chipboards (mean 3.6 x 10**3 cfu/m3, range 1.9 - 6.2 x 10**3 cfu/m**3). On average, the commonest microorganisms in the air of the furniture factories were corynebacteria (Corynebacterium spp., Arthrobacter spp., Brevibacterium spp.) which formed 18.1 - 50.0 p.c. of the total airborne microflora, and fungi (mostly Aspergillus spp., Penicillium spp. and yeasts) which formed 6.2 - 54.4 p.c. of the total count. The values of the respirable fraction of airborne microflora in the furniture factories varied within fairly wide limits and were between 15.0 - 62.4 p.c. Altogether, 28 species or genera of bacteria and 12 species or genera of fungi were identified in the air of examined factories, of which respectively 8 and 7 species or genera were reported as having allegenic and/or immunotoxic properties. In conclusion, the workers of furniture factories are exposed to relatively low concentrations of airborne microorganisms which do not exceed the suggested occupational exposure limits. Nevertheless, the presence of allergenic and/or immunotoxic microbial species in the air of factories poses a potential risk of respiratory disease, in particular in sensitive workers.

    22/91

    Tytuł oryginału: Ocena narażenia na dym tytoniowy.
    Tytuł angielski: The exposition to tobacco smoke.
    Autorzy: Florek Ewa, Piekoszewski Wojciech, Groszek Barbara
    Źródło: Prz. Lek. 2002: 59 (4/5) : IX Ogólnopolski Zjazd Naukowy Polskiego Towarzystwa Gerontologicznego z Sympozjum Sekcji Geriatrycznej i Sympozjum Sekcji Toksykologii Klinicznej Polskiego Towarzystwa Lekarskiego s.358-363, tab., bibliogr. 86 poz., sum. - 9 Ogólnopolski Zjazd Naukowy Polskiego Towarzystwa Gerontologicznego z Sympozjum Sekcji Geriatrycznej i Sympozjum Sekcji Toksykologii Klinicznej Polskiego Towarzystwa Lekarskiego Gdańsk 31.05-01.06. 2002
    Sygnatura GBL: 310,563

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • ochrona środowiska

    Typ dokumentu:
  • praca związana ze zjazdem

    Wskaźnik treści:
  • ludzie

    Streszczenie polskie: Narażenie na dym tytoniowy jest zjawiskiem powszechnym. Na ponad 4000 tysiące toksycznych związków narażone są zarówno osoby palące jak i niepalące przebywające w tych samych pomieszczeniach z "palaczami". Ocena narażenia na dym tytoniowy może być oparta o badania ankietowe, monitoring powietrza i oznaczanie biomarkerów w płynach ustrojowych. W powietrzu można oznaczać wiele związków, które zawarte są w dymie tytoniowym, ale najczęściej oznacza się nikotynę i polidyspersyjne cząstki stałe. Wśród biomarkerów narażenia na dym tytoniowy najczęściej wykorzystywana jest kotynina - główny metabolit nikotyny, jakkolwiek oznaczanie karboksyhemoglobiny, tiocyjanianów, adduktów amin i wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych z hemoglobiną, albuminami i DNA bywają w tym celu także stosowane.

    Streszczenie angielskie: The exposition to tobacco smoke is overall: in home, work and public places. For the examination of the presence and concentration of environmental tobacco smoke (ETS) in indoor environments the nicotine and respirable suspended particulates (RSP) are determined. A variety of biomerkers (nicotine, cotinine, thiocyanate, carboxyhemoglobin, protein adn DNA adducts) are propose for measurement of exposure to tobacco smoke. The most popular is measurement of cotinine concentration in body fluids (blood, urine, salive). Plasma cotinine concentraton correlated to numbers of cigarettes smoked and to various biological effects of cigarette smoking and exposue to ETS. Other biomarkers as carboxyhemoglobin, thiocyanate, and amines and polycyclic aromatic hydrocarbons adduct can be also use.

    23/91

    Tytuł oryginału: Stan sanitarny wód studziennych w rejonie Puław.
    Tytuł angielski: The sanitary state of well water in the Puławy region.
    Autorzy: Tymczyna Leszek, Odój Justyna, Gołuszka Janina
    Źródło: Rocz. Państ. Zakł. Hig. 2002: 53 (2) s.177-185, tab., bibliogr. 13 poz., sum.
    Sygnatura GBL: 301,906

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • ochrona środowiska
  • mikrobiologia

    Typ dokumentu:
  • praca doświadczalna

    Streszczenie polskie: Przeprowadzono badania właściwości fizyko-chemicznych i bakteryjnych wody ze studni przydomowych położonych w okolicach Zakładów Azotowych "Puławy" i Uzdrowiska Nałęczów w latach 1996-2000. Studnie w okolicach ZA "Puławy" wykazały znacznie wyższy poziom azotanów, bakterii typu kałowego oraz ogólnej ich liczby.

    Streszczenie angielskie: The objective of the examinations was sanitary hygienic assessment of well water within the Nitrogen Plant "Puławy" area compared to the wells located some distance off the plant and within the Nałęczów resort. The samples were collected for five years (1996-2000) and examined for the following physiocochemical determinations: colour, turbidity, flavour, pH, total hardness, basicity, chlorides, iron, manganese, nitrites, nitrates, ammonia, oxidizability and bacteriological determinations: bacterium coli and coli faeces as well as total count of microorganisms. The examinations showed considerable bacteriological contamination and that with nitrate nitrogen, iron, manganese and high turbidity of the well water examined. The wells in the N. P. "Puławy" demonstrated a substantially higher level of nitrates, faecal bacteria and their total count. Well water is polluted due to uncontrolled activity of the N. P. "Puławy", domestic sewage and industrial wastes, improper location of wells and in some cases, their wrong protection.

    24/91

    Tytuł oryginału: Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne w mięsnych i drobiowych artykułach spożywczych.
    Tytuł angielski: Polycyclic aromatic hydrocarbons in meat and chicken food.
    Autorzy: Ciemniak Artur, Protasowicki Mikołaj
    Źródło: Bromatol. Chem. Toksykol. 2002: 35 (2) s.121-125, il., bibliogr. 12 poz., sum.
    Sygnatura GBL: 305,377

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • ochrona środowiska

    Typ dokumentu:
  • praca doświadczalna

    Streszczenie polskie: Przeprowadzono analizę zawartości 16 wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA) w mięsnych i drobiowych artykułach spożywczych. W części próbek stwierdzono poziom BaP powyżej 1 ćg/kg. tj. maksymalnej zawartości przyjętej przez EU dla żywności wędzonej.

    Streszczenie angielskie: molycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) are ubiquitous environmental pollutants released during pyrolysis of organic matter. PAHs may be formed during food processing, including smoking, grilling or roasting. Many PAHs have been shown to be carcinogenic in animals and they are thought to be significant contributors to cancer development in humans. The presence of PAHs in food is a matter of concern and requires continuous monitoring. To determine food content of 16 basic PAHs, 80 food samples were analysed. The following samples were analysed: beef, pork, chicken, and their products, obtained from retial shops in Szczecin. The samples were subjected to alkaline digestion, extraxted with hexane, cleaned up in a florisil cartridge and finally analysed by GC-MS. BaP, the most potent of the 16 carcinogens, was detected in 100 p.c. analysed samples. The levels of BaP ranged from 0.012 ćg/kg (chicken meat) to 2.86 pg/kg (myśliwska sausage). The highest level of total 16 PAHs was found in pork products (103.4 ćg/kg).

    25/91

    Tytuł oryginału: Zawartość chromu, cynku, miedzi, niklu, kadmu i ołowiu w glebach z terenów Stalowej Woli.
    Tytuł angielski: Chromium, zinc, copper, nickel, cadmium, and lead in the soil of the Stalowa Wola region.
    Autorzy: Kocjan Ryszard, Kot Andrzej, Ptasiński Henryk
    Źródło: Bromatol. Chem. Toksykol. 2002: 35 (2) s.127-131, tab., bibliogr. 15 poz., sum.
    Sygnatura GBL: 305,377

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • ochrona środowiska

    Typ dokumentu:
  • praca doświadczalna

    Streszczenie polskie: Metodą AAS oznaczono zawartość chromu, cynku, miedzi, niklu, kadmu i ołowiu w glebie z okolic Stalowej Woli. Stwierdzono, że ilości te były niewielkie lub umiarkowane w świetle danych literaturowych, ale większe w porównaniu z ilościami oznaczonymi w glebie pochodzącej z niezanieczyszczonych terenów kontrolnych.

    Streszczenie angielskie: The content of chromium, zinc, copper, nickel, cadmium and lead was detrmined by AAS and ion chromatography in 60 samples of the soil collected from the Stalowa Wola area afected by dust and smke emissions. At the same time, these elements were determined in the reference samples of soil collected from the areas remote from industrial centres. In all soil samples collected from the areas affected by the industrial emissions, the content of the metals was higher than that in the reference samples. Mean chromium content of the soil from Stalowa Wola was 26.40 mg/kg (refernce 15.12 mg/kg). The corresponding values for the other metals were: zinc 135.5 mg/kg (reference 67.34 mg/kg), copper 25.14 mg/kg (refernce 15.84 mg/kg), nickel 17.20 mg/kg (refernce 9.72 mg/kg), cadmium 0.53 mg/kg (reference 0.28 mg/kg), lead 39.10 mg/kg (reference 19.70 mg/kg).

    26/91

    Tytuł oryginału: Ocena działania cytotoksycznego chlorku benzalkonium w warunkach narażenia długotrwałego in vitro w bioreaktorze INTEGRA CL 6-WELL.
    Tytuł angielski: Cytotoxicity of benzalkonium chloride under long-term exposure in vitro in an INTEGRA CL 6-WELL bioreactor.
    Autorzy: Skowroń Jolanta, Zapór Lidia
    Źródło: Bromatol. Chem. Toksykol. 2002: 35 (2) s.179-185, tab., bibliogr. 13 poz., sum.
    Sygnatura GBL: 305,377

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • ochrona środowiska
  • toksykologia

    Typ dokumentu:
  • praca doświadczalna

    Wskaźnik treści:
  • in vitro

    Streszczenie polskie: Ocenę działania cytotoksycznego chlorku benzalkonium w warukach narażenia długotrwałego, 6-tygodniowego wykonano na fibroblastach 3T3 z zastosowaniem bioreaktora membranowego INTEGRA CL 6-WELL. Zastosowany model badawczy pozwolił na długotrwałe prowadzenie hodowli fibroblastów 3T3. Do oceny cytotoksyczności związku zastosowano dwie metody oceny żywotności komórek, pozwalające na ocenę różnych funkcji komórkowych: test MTT, który umożliwia pomiar aktywności przemian energetycznych w komórce, głównie w jej mitochondriach oraz test KB oceniający zdolności proliferacyjne komórek w oparciu o pomiar białka całkowitego.

    Streszczenie angielskie: Cytotoxicity of benzalkonium chloride to 3T3 fibroblasts was tested in an INTEGRA CL 6-WELL. Bioreactor under conditions of continuous exposure. The INTEGRA CL 6-WELL was a membrane bioreactor where 3T3 fibroblasts could be cultured for long periods of time. The 3T3 cell populations were continously for 6 weeks exposed st a level below NOEL (0.005 ćg/ml) or at a LOEL level of 1 ćg/ml, and the viability of the populations was assesse by the MTT and KB assays; the MTT enables determination of the energetic processes occuring in the cells, primarily in their mitochondria, while the KB serves to assess cell proliferation by determination of total protein.

    27/91

    Tytuł oryginału: Comparison of the Ames test and a newly developed assay for detection of mutagenic pollution of marine environments.
    Autorzy: Czyż Agata, Szpilewska Hanna, Dutkiewicz Rafał, Kowalska Wioletta, Biniewska-Godlewska Anna, Węgrzyn Grzegorz
    Źródło: Mutat. Res 2002: 519 (1/2) s.67-74, il., tab., bibliogr. 17 poz.
    Sygnatura GBL: 304,952

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • ochrona środowiska
  • genetyka

    Typ dokumentu:
  • praca epidemiologiczna
  • praca opublikowana za granicą
  • tytuł obcojęzyczny

    Streszczenie angielskie: A new assay for detection of mutagenic pollution of marine environments, based on the use of a series of genetically modified Vibrio harvbeyi strains, was developed recently. Here, we compared this assay with a commonly used Ames test, employing mutants of Salmonella enterica serovar Typhimurium. We found that survival of S. enterica serovar Typhimurium inartificial marine water and in different samples of marine water is dramatically reduced relative to that of V. harveyi strains. This indicates that V. harveyi strains are significantly more useful in testing samples of marine water. Moreover, sensitivity of both assays was compared. We found that using the V. harveyi assay it is possible to detect significantly (from a few to several times) lower concentrations of typical chemical mutagents than employing the Ames test. Although the higher sensitivity of the V. harveyi test relative to the Ames assay may be of minor importance when testing mutagenicity of certain chemicals in their pure from under laboratory conditions, this feature is very important in testing samples of marine water. Therefore, we assume that the V. harveyi assay may be an adequate test for detection of mutagenic pollution of marine environments.

    28/91

    Tytuł oryginału: Zaburzenia liczby zębów u młodzieży legnickiej na tle mikrointoksykacji ołowiem, miedzią i cynkiem.
    Tytuł angielski: Disturbances in the number of teeth in youth from Legnica, in the context of microintoxication with Pb, Cu, Zn.
    Autorzy: Rzepnicka Marta, Wicher Katarzyna, Szymaniak Monika
    Źródło: Stomatol. Współcz. 2002: 9 (4) s.50-54, il., bibliogr. [16] poz., sum.
    Sygnatura GBL: 313,097

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • stomatologia
  • toksykologia
  • ochrona środowiska

    Typ dokumentu:
  • praca epidemiologiczna

    Wskaźnik treści:
  • ludzie
  • dzieci 13-18 r.ż.
  • płeć męska
  • płeć żeńska

    Streszczenie polskie: Celem pracy jest określenie zaburzeń liczby zębów u młodzieży szkół legnickich. We wrześniu 2000 roku zbadano stan uzębienia młodzieży w wieku 14-18 lat ze szkół średnich w Legnicy. Materiał badań stanowiły: - badania kliniczne potwierdzone wykonaniem zdjęć pantomograficznych, - wyniki badań krwi określające stężenia metali ciężkich u dzieci objętych programem Fundacji na Rzecz Dzieci Zagłębia Miedziowego, - aktualne wyniki poziomu Pb, Cu, Zn, - 27 próbek zębów usuniętych, badanych na zawartość Pb, Cu, Zn w celu określenia "normy legnickiej". Przebadano 1000 uczniów szkół ponadpodstawowych Legnicy. Badania potwierdziły występowanie hipodoncji w liczbie 7,7 proc. przypadków, czyli częściej niż w innych regionach Polski. Jest to najprawdopodbniej konsekwencja skażenia środowiska w regionie Lubińsko-Głogowskiego Zagłębia Miedziowego.

    Streszczenie angielskie: The aim of this study was to define the amount hypodontia in young people from schools in Legnica. In September 2000 we examined the dental health of youths at the ages of 14-18 years from secondary schools in Legnica. Material of the examination: - clinical examination supplemented by panoramic radiograms; - previous blood test results marking the level of heavy metals in the blood; - current blood test results for Pb, Cu, Zn; - 27 samples of extracted teeth, examined with reference to the amout of Pb, Cu, Zn for the purpose of defining the norm for the population of Legnica; One thousand secondary school students were examined with the result of 7,7 p.c. hypodontia - a result higher than that previously noted in other regions of Poland. This fact is probably a consequence of environmental pollution in the Copper Basin of Lubin - the Glogow Region.

    29/91

    Tytuł oryginału: Zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego - wpływ na układ oddechowy człowieka.
    Tytuł angielski: Air pollution - impact on the human respiratory system.
    Autorzy: Frank-Piskorska Anna, Piskorski Krzysztof
    Źródło: Prz. Lek. 2002: 59 (6) s.462-467, il., tab., bibliogr. 22 poz., sum.
    Sygnatura GBL: 310,563

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • toksykologia
  • ochrona środowiska
  • pulmonologia

    Wskaźnik treści:
  • ludzie

    Streszczenie polskie: Autorzy przedstawiają problem skażenia powietrza atmosferycznego w Europie Centralnej na przełomie wieków i analizują jego wpływ na oddychanie omawiając kolejno: Źródła zanieczyszczeń atmosfery naturalne i antropogeniczne; Główne rodzaje zanieczyszczeń powietrza (zwłaszcza SO2, O3); Zalecenia WHO odnośnie jakości powietrza atmosferycznego; Skażenia powietrza w otoczeniu poza i wewnątrzdomowym; Przewlekły i epizodyczny wpływ przekroczeń przyjętych standardów jakości powietrza; Mechanizmy i efekty kliniczne oddziaływania zanieczyszczenia powietrza na układ oddechowy (czynność, zdolności obronne i strukturę).

    Streszczenie angielskie: Authors present the problems of airpollution in Central Europe at the turn of centuries. The main sources (natural & antropogenic), main types of pollutants (particularly SO2 and O3), WHO atmospheric air quality Guidelines, outdoor & indoor air pollution, episodic and chronic consequences and mechanisms with clinical effects of air pollution on the respiratory system (function, self-defence) were shortly performed).

    30/91

    Tytuł oryginału: Keratinolytic fungi in an acidic petroleum waste lagoon at a petroleum refinery.
    Tytuł polski: Grzyby keratynolityczne w lagunie kwaśnych odpadów rafineryjnych na terenie rafinerii ropy naftowej.
    Autorzy: Ulfig Krzysztof, Płaza Grażyna, Terakowski Maciej, Worsztynowicz Adam
    Źródło: Rocz. Państ. Zakł. Hig. 2002: 53 (3) s.267-276, tab., bibliogr. 21 poz., sum.
    Sygnatura GBL: 301,906

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • ochrona środowiska

    Typ dokumentu:
  • praca doświadczalna
  • tytuł obcojęzyczny

    Wskaźnik treści:
  • ludzie

    Streszczenie polskie: Celem pracy było przebadanie grzybów keratynolitycznych w lagunie kwaśnych odpadów rafineryjnych (przed bioremediacją) w obrębie rafinerii ropy naftowej znajdującej się na terenie gęsto zaludnionym. Wysiokie stężenia węglowodorów ropopochodnych (nie polarnych i polarnych związków alifatycznych oraz WWA) uniemożliwiły wzrost badanych grzbów w glinie i odpadach z laguny. Natruralny proces samooczyszczania znacznie obniżył zawartość węglowodorów, podwyższył pH i spowodował obfity wzrost Trichophyton ajelloi w glebie organicznej. Gleba ta zawierała materiał pochodzący ze strefy korzeniowej traw rosnących w kilku zielonych oazach na obrzeżu laguny. Nie można wykluczyć, że szczepy Trichophyton ajelloi zaadaptowane do skrajnych warunków w lagunie brały aktywny udział w procesie usuwania zanieczyszczeń ropopochodnych. Gatunki grzybów wyizolowane w niniejszej pracy nie stwarzaly istotnego zagrożenia epidemiologicznego. Zanieczyszczenia ropopochodne mogą jednak sprzyjać wzrostowi potencjalnych patogenów, np. Microsporum gypseum w innych typach gleb.

    31/91

    Tytuł oryginału: Uniepalniacze - zastosowanie i zagrożenie dla człowieka.
    Tytuł angielski: Flame retardants - use and hazards for humans.
    Autorzy: Góralczyk Katarzyna, Struciński Paweł, Czaja Katarzyna, Hernik Agnieszka, Ludwicki Jan K.
    Źródło: Rocz. Państ. Zakł. Hig. 2002: 53 (3) s.293-305, il., tab., bibliogr. 53 poz., sum.
    Sygnatura GBL: 301,906

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • toksykologia
  • ochrona środowiska

    Wskaźnik treści:
  • ludzie

    Streszczenie polskie: Uniepalniacze są to substancje opóźniające zapłon. Na podstawie piśmiennictwa przedstawiono zagrożenia dla człowieka wynikające z zastosowania tych środków w różnych gałęziach przemysłu.

    32/91

    Tytuł oryginału: Emisja lotnych związków organicznych z wykładzin dywanowych.
    Tytuł angielski: Emission of volatile organic compounds from textile floor coverings.
    Autorzy: Igielska Barbara, Pecka Irena, Sitko Elżbieta, Nikel Grażyna, Wiglusz Renata
    Źródło: Rocz. Państ. Zakł. Hig. 2002: 53 (3) s.307-311, tab., bibliogr. 12 poz., sum.
    Sygnatura GBL: 301,906

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • toksykologia
  • ochrona środowiska

    Typ dokumentu:
  • praca doświadczalna

    Wskaźnik treści:
  • ludzie

    Streszczenie polskie: W pracy przedstawiono wyniki badań emisji formaldehydu i innych lotnych związkow organicznych z wykładzin dywanowych, na podłożu z lateksu butadienowostyrenowego. Do ich oceny przyjęto dotychczas znane i stosowane kryteria.

    33/91

    Tytuł oryginału: Hazard identification for 3,5-dichlorophenol in the aquatic environment.
    Autorzy: Zagorc-Koncan Jana, Zgajnar Gotvajn Andreja, Tisler Tatjana
    Źródło: Cell. Mol. Biol. Lett. 2002: 7 (2) s.381-382, bibliogr. 5 poz. - Międzynarodowa konferencja pt. Nauki przyrodnicze Gozd Martuljek 22-26.09. 2001 - Cz. 1 mater. konferencyjnych zamieszczono w nr 1/2002
    Sygnatura GBL: 306,513

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • toksykologia
  • ochrona środowiska

    Typ dokumentu:
  • praca związana ze zjazdem
  • praca doświadczalna
  • tytuł obcojęzyczny

    Streszczenie angielskie: The risk assessment of substances in various environmental compartments is essential for their proper, safe and environmentally friendly production, handling, use and final deposition or destruction. Hazard identification is an important part of risk assessment. The aim of our research was to present a methodology for the hazard identifuication of substances dangerous to the aquatic environment according to the 93/21/EEC Directive relating to the classification, packaging and labelling of dangerous substances, from the adverse effect assessment of chemicals in European Union. A battery of toxicity tests and biodegradability studies with 3,5-dichlorophenol were performed. The substance was classified as toxic to aquatic organisms with possible long-term adverse effects. The presented methodology assures reliable data for the classification and labelling of substances according to their harmful effect on aquatic biota, suitable for the competent authorities at the national and EU level.

    34/91

    Tytuł oryginału: Ocena malejących skażeń środowiska regionu śląskiego i ich wpływu na zmiany w układzie kostno-stawowym u dzieci w wieku szkolnym w latach 1991-2001.
    Tytuł angielski: Estimation of environmental pollution reduction in the Silesian region and its influence on anatomical changes in the skeletal system of school children in 1991-2001.
    Autorzy: Wawrzyczek Joanna, Gerber Ryszard, Dobosiewicz Krystyna, Lepich Tomasz, Pastuszka Agnieszka
    Źródło: Pediatr. Pol. 2002: 77 (10) s.867-873, il., tab., bibliogr. 22 poz., sum.
    Sygnatura GBL: 301,294

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • pediatria
  • ochrona środowiska
  • traumatologia i ortopedia

    Typ dokumentu:
  • praca epidemiologiczna

    Wskaźnik treści:
  • ludzie
  • dzieci 6-12 r.ż.
  • płeć męska
  • płeć żeńska

    Streszczenie polskie: Przedstawiono próbę oceny wpływu ekstremalnie skażonego środowiska Górnego Śląska początku lat dziewięćdziesiątych na zdrowie dzieci w wieku szkolnym i dynamikę pozytywnych zmian stanu zdrowia ich obecnych rówieśników równolegle ze zdecydowaną poprawą stanu środowiska na Śląsku w ostatniej dekadzie. Obserwacjami objęto 1510 uczniów klas 1-3 (wiek 7-10 lat) w latach 1990-1991 i 842 dzieci tych samych szkół i tych samych klas w latach 2000-2001. Równolegle w tym samym czasie zbadano 340 uczniów zamieszkujących tereny górskie Beskidów w latach 1991-1992 i 748 uczniów w latach 2000-2001. Porównując rozwój fizyczny dzieci z obu grup ze szczególnym uwzględnieniem zmian anatomicznych w narządach ruchu, stwierdzono zdecydowaną poprawę stanu zdrowia obecnych 7-10-latków na Śląsku, postępującą szybciej niż poprawa stanu środowiska tego regionu. Stan zdrowia dzieci w górach uległ nieznacznemu pogorszeniu, zwłaszcza w miejscowościach tradycyjnie uznanych za uzdrowiskowe.

    35/91

    Tytuł oryginału: Bioindykacyjne poszukiwania talu na terenach południowej Polski.
    Tytuł angielski: Search for thallium in the areas of southern Poland by means of bioindication methods.
    Autorzy: Dmowski Krzysztof, Kozakiewicz Anna, Kozakiewicz Michał
    Źródło: Kosmos 2002: 51 (2) s.151-163, il., tab., bibliogr. s. 161-163, sum.
    Sygnatura GBL: 313,370

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • toksykologia
  • ochrona środowiska

    Wskaźnik treści:
  • zwierzęta
  • ludzie

    Streszczenie angielskie: Thallium is a highly toxic element. For this reason it was applied in production of rodenticdes and insecticides for many years. At present, after a ban on T1 rat poisons, it is used only in small amounts. At the beginning of the article, is presented the toxic impact of thallium at the molecular level, its cumulation in particular plant and animal tissues as well as its influence onthe condition of individuals and populations. In vertebrate tissues the element cumulates mostly in kidneys and livers and causes very severe neurological, gastrointestinal and cardiovascular disturbances. Despite its toxicity, thallium is an element very rarely studied in Poland and it is not under any routine monitoring. The research, carried out in the 1990-ties at the Department of Ecology, Warsaw University, in industrialised areas, allowed to point out several regions of the country which are seriously theratened by thallium, as well as to indicate direct sources of pollution. A two-step bioindication method was applied. Thallium concentrations were first measured in magpie feathers, and then in internal tissues of rodents. Polluted regions included mainly the surroundings of the zinc smelter "Bolesław" in Bukowno near Olkusz and a non-ferrous metal smelter in Szopienice (district of Katowice). The thallium originated from post-floatation waste arising during Pb, Zn and Cd ore processing and stored in deposit reservoirs. The study of many plants, fungi, invertebrates and rodents carried out afterwards at the Department of Ecology in both these areas pointed to T1 tissue concentrations distinctly exceeding those that are typical for unpolluted samples,...

    36/91

    Tytuł oryginału: Tajemnice odporności glonów i sinic na toksyczne metale ciężkie.
    Tytuł angielski: Mystery of algal resistance to heavy metals.
    Autorzy: Pawlik-Skowrońska Barbara
    Źródło: Kosmos 2002: 51 (2) s.175-184, il., bibliogr. s. 183-184, sum.
    Sygnatura GBL: 313,370

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • mikrobiologia
  • toksykologia
  • ochrona środowiska

    Streszczenie angielskie: It is known that heavy metal pollution in aquatic environments causes significant changes in algal diversity and community structure. Some species or only some populations are able, however, to survive in the presence of elevated metal concentrations. The observed algal resistance to toxic metals seems to be dependent on a range of factos limiting toxic metal bioavailability, but mainly on intrinsic features of the organisms. Many different mechanisms of metal resisitance were reported, however, the phenomenon is still not fully understood, because it seems to be both species/ecotype and metal-dependent. The author of the article tries to make some progress in explaining of the mechanisms of algal survival and adaptation to environments of high metal concentrations, by studying production with thiol peptides in different ecotypes.

    37/91

    Tytuł oryginału: Rozwój morfofunkcjonalny dzieci z terenów przemysłowych
    Autorzy: Ignasiak Zofia, Domaradzki Jarosław, Sławińska Teresa, Żurek Grzegorz
    Źródło: - Wrocław, Wydaw. AWF 2002, 74 s. : il., tab., bibliogr. s. 73-74, 24 cm. - Tyt. i tekst również w jęz. ang
    Seria: Studia i Monografie 61
    Sygnatura GBL: 735,611

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • medycyna sportowa
  • pediatria
  • ochrona środowiska

    Typ dokumentu:
  • praca epidemiologiczna

    Wskaźnik treści:
  • ludzie
  • dzieci 6-12 r.ż.
  • dzieci 13-18 r.ż.
  • płeć męska
  • płeć żeńska

    38/91

    Tytuł oryginału: Dynamika morfofunkcjonalnego rozwoju młodzieży w rejonie ekologicznie zagrożonym
    Autorzy: Rubiś-Kulczycka Jolanta, Ignasiak Zofia
    Źródło: - Wrocław, Wydaw. AWF 2002, 110, [1] s. : il., tab., bibliogr. s. 102-111, 24 cm.
    Seria: Studia i Monografie 62
    Sygnatura GBL: 735,613

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • medycyna sportowa
  • pediatria
  • ochrona środowiska

    Typ dokumentu:
  • praca epidemiologiczna

    Wskaźnik treści:
  • ludzie
  • dzieci 13-18 r.ż.
  • płeć męska
  • płeć żeńska

    39/91

    Tytuł oryginału: Rozmieszczenie i wzajemne relacje między metalami śladowymi w tkankach i narządach ssaków morskich z różnych szerokości geograficznych : praca doktorska
    Autorzy: Zdrojewska Izabela, Szefer Piotr (promot.).; Akademia Medyczna Katedra i Zakład Bromatologii w Gdańsku
    Źródło: 2002, 2 cz. (91 k., [44] k. tabl. : il., tab., bibliogr. k. 83-90, maszyn. ; Załącznik : [180] s. : il., tab., bibliogr.)
    Sygnatura GBL: 45/20280

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • toksykologia
  • ochrona środowiska

    Typ dokumentu:
  • praca doktorska
  • praca doświadczalna

    Wskaźnik treści:
  • zwierzęta

    40/91

    Tytuł oryginału: Środowiskowe zagrożenia zdrowia w opinii mieszkańców Aglomeracji Katowickiej.
    Tytuł angielski: Environmental health risk in opinions of inhabitans of Katowice Agglomeration.
    Autorzy: Kowalska Małgorzata, Zejda Jan E.
    Źródło: Zdr. Publ. 2002: 112 (1) s.18-23, il., tab., bibliogr. 20 poz., sum.
    Sygnatura GBL: 301,109

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • ochrona środowiska
  • kardiologia

    Typ dokumentu:
  • praca epidemiologiczna

    Wskaźnik treści:
  • ludzie
  • dorośli 19-44 r.ż.
  • dorośli 45-64 r.ż.
  • dorośli = 65 r.ż.
  • płeć męska
  • płeć żeńska

    Streszczenie polskie: Celem pracy było określenie aktualnego stanu wiedzy mieszkańców Aglomeracji Katowickiej na temat środowiskowych zagrożeń zdrowia oraz poznanie uwarunkowań prezentowanych przez ankietowanych poglądów. Przekrojowym badaniem epidemiologicznym na przełomie 2000/2001 roku objęto 2000 wylosowanych rodzin. Analizę danych uzyskanych z 1894 wypełnionych kompletnie kwestionariuszy przeprowadzono wykorzystując standardowe procedury statystyczne dostępne w oprogramowaniu Epi-Info oraz Statistica. Stwierdzono niepokojąco wysoki odsetek osób, które nie dostrzegają zagrożeń zdrowotnych związanych ze stylem życia, w tym nałogami. Ankietowani nie posiadają zbyt dużej wiedzy na temat chorób uwarunkowanych środowiskowo, a za poważniejszy problem dla zdrowia uznają zanieczyszczone powietrze, wodę i pestycydy zawarte w żywności. Prawie wszyscy badani oczekują zwiększenia zakresu i częstości informacji na temat rzeczywistych środowiskowych zagrożeń zdrowia. Ankietowani największym zaufaniem darzą media i organizacje ekologiczne, doceniają również rolę edukacji w szkole. Lekarz rodzinny stanowi miarodajne źródło informacji przede wszystkim dla ludzi z niższym wykształceniem, przy czym ich percepcja w zakresie środowiskowego ryzyka zdrowotnego była najniższa. Za niewystarczające uznali ankietowani działania zmierzające do ograniczenia środowiskowego ryzyka zdrowotnego prowadzone przez samorządy lokalne. Wyniki badania sugerują, że mieszkańcy Aglomeracji Katowickiej chcą aktywnie uczestniczyć w procesie zarządzania ryzykiem. Poznanie głównych przyczym zaniepokojenia społecznego ułatwi opracowanie i wdrożenie celowych programów edukacyjnych na szczeblu województwa w ramach racjonalnego planowania działań profilaktycznych, zgodnie z zapotrzebowaniem społecznym.

    41/91

    Tytuł oryginału: Biodegradacja pyretroidów w wodzie rzecznej w warunkach modelowych.
    Tytuł angielski: The biodegradation of pyrethroids in Polish surface waters: a model study.
    Autorzy: Lutnicka Hanna
    Źródło: Bromatol. Chem. Toksykol. 2002: 35 (3) s.267-274, tab., bibliogr. 24 poz., sum.
    Sygnatura GBL: 305,377

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • ochrona środowiska

    Typ dokumentu:
  • praca doświadczalna

    Streszczenie polskie: Wyznaczono biodegradację pyretroidów: cypermetryny, deltametryny, fenwaleratu i permetryny w wodach powierzchniowych średnio zanieczyszczonych. Badania prowadzono w systemie modelowym symulującym warunki wody rzecznej w tzw. modelu rzeki. Szybkość procesu degradacji badano w zależności od stężenia związku, temperatury wody i zdolności adaptacyjnych mikroflory wody rzecznej przy powtórnym wprowadzeniu związków do środowiska zanieczyszczonego.

    42/91

    Tytuł oryginału: Ocena kontaminacji roślin metalami na terenach miedzianonośnych.
    Tytuł angielski: An assessment of metal content in vegetables cultivated in copper-bearing areas.
    Autorzy: Stempin Marek, Kwapuliński Jerzy, Brodziak Barbara, Trzcionka Janina, Ahnert Bożena
    Źródło: Bromatol. Chem. Toksykol. 2002: 35 (3) s.275-282, tab., bibliogr. 10 poz., sum.
    Sygnatura GBL: 305,377

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • ochrona środowiska

    Typ dokumentu:
  • praca doświadczalna

    Streszczenie polskie: W pracy przeanalizowano przydatność dla oceny kontaminacji roślin następujące współczynniki ekotoksykologiczne: współczynnik specyficznej kumulacji, wskaźnik względnej koncentracji, współczynnik wzbogacenia, wskaźnik fitokumulacji. Zawartość Ni, Pb, V, Zn, Co, Cr, Cu, Mn oznaczono metodą fluorescencyjnej spektrometrii rentgenowskiej jako bardziej dokładną i tańszą metodę w porównaniu do metod emisyjnych. Okazało się, że w kompleksowych ocenach kontaminacji i kumulacji metali przydatne są wszystkie badane współczynniki, jednak największe znaczenie przypisuje się interpretacji wartości współczynnika specyficznej kumulacji i wskaźnika względnej koncentracji.

    43/91

    Tytuł oryginału: Wskaźniki zdrowia środowiskowego.
    Tytuł angielski: Environmental health indicators.
    Autorzy: Zaciera Marzena, Mniszek Wojciech, Kurek Jolanta
    Źródło: Med. Śr. 2002: 5 (1) s.71-77, il., tab., bibliogr. 4 poz., sum.
    Sygnatura GBL: 313,479

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • ochrona środowiska

    Wskaźnik treści:
  • ludzie

    Streszczenie polskie: Stan środowiska, w którym żyjemy stanowi niewątpliwe zagrożenie dla zdrowia ludzi. Brak jest jednolitych metod służących ocenie wpływu środowiska na zdrowie oraz ryzyka zdrowotnego wynikającego z tego narażenia. Brak jest równocześnie parametrów opisujących stan środowiska w powiązaniu z czynnikami powodującymi określone skutki zdrowotne. W artykule omówiono (opracowane przez ekspertów WHO) wskaźniki zdrowia środowiskowego, które infornmują o wpływie środowiska na zdrowie ludzi, a więc wykazują i interpretują związek pomiędzy zdrowiem a środowiskiem. Wskaźniki zdrowia środowiskowego zostały zdefiniowane oraz opisane, podano sposoby zbierania danych, obliczania i interpretowania uzyskanych wyników. Dostosowano wskaźniki, procedury zbierania danych i obliczania wskaźników do systemu i procedur zbierania danych dot. parametrów środowiskowych i zdrowotnych obowiązujących w Polsce.

    44/91

    Tytuł oryginału: Wpływ wysiłku fizycznego na poziom biomarkerów środowiskowego narażenia na kadm ludzi i zwierząt : praca doktorska
    Autorzy: Nowak Przemysław, Milnerowicz Halina (promot.).; Akademia Medyczna Katedra i Zakład Toksykologii, Pracownia Badań nad Metalotioneiną we Wrocławiu
    Źródło: 2002, [1], 129 k. : il., tab., bibliogr. 97 poz., streszcz., maszyn.
    Sygnatura GBL: 45/20269

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • toksykologia
  • ochrona środowiska

    Typ dokumentu:
  • praca doświadczalna
  • praca doktorska

    Wskaźnik treści:
  • ludzie
  • zwierzęta

    45/91

    Tytuł oryginału: Badania nad ilością krwinek białych u osób mieszkających w sąsiedztwie źródeł radoczynnych.
    Tytuł angielski: A study over the leucocytes count in people inhabiting the areas surrounding radium springs.
    Autorzy: Minta Przemysław, Kochański Wiesław, Styczyrz Joanna
    Źródło: Fizjoterapia 2002: 10 (1) s.50-53, tab., bibliogr. 12 poz., sum. - Tekst równol. w jęz. ang.
    Sygnatura GBL: 313,222

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • ochrona środowiska
  • hematologia

    Typ dokumentu:
  • praca epidemiologiczna

    Wskaźnik treści:
  • ludzie
  • dzieci 6-12 r.ż.
  • dzieci 13-18 r.ż.
  • dorośli 19-44 r.ż.
  • dorośli 45-64 r.ż.
  • płeć męska
  • płeć żeńska

    Streszczenie polskie: Badania ilości leukocytów u 1000 osób mieszkających w zasięgu "tła radonowego" uzdrowiska Lądek Zdrój wykazały, że tylko u 28,8 proc. badanych wyniki mieściły się w granicach normy, natomiast u pozostałych występowała leukocytoza lub leukopenia 71,2 proc. Spostrzeżenie to może mieć znaczenie praktyczne i powinno zostać uwzględnione przy interpretacji wyników badań laboratoryjnych dla celów diagnostycznych u osób mieszkających w sąsiedztwie źródeł wód radoczynnych.

    46/91

    Tytuł oryginału: Asbestos in water sources of the Bazhenovskoye chrysotile asbestos deposit.
    Autorzy: Kashansky Sergey V., Slyshkina Tatiana V.
    Źródło: Int. J. Occup. Med. Environ. Health 2002: 15 (1) s.65-68, tab., bibliogr. 13 poz.
    Sygnatura GBL: 306,313

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • ochrona środowiska

    Typ dokumentu:
  • praca doświadczalna
  • tytuł obcojęzyczny

    Streszczenie angielskie: The paper provides measurements of asbestos fiber levels in water sources from the area of the Bazhenovskoye chrysotile asbestos deposit. All study water samples contained asestos fibers at concentrations one to three orders below the values standardized in the USA (7ú10**6 fibers/liter). All the identified fibers belonged to chrysotile asbestos and no amphibole asbestos, such as tremolite asbestos, has been identified. The anthropogenic load of asbestos fibers in Asbest City's environment is increasing in the volume of 5.770ú10**f14 fibers/liter or 10.2 kg of chrysotile asbestos. The authors consider it advisable to continue studies to measure asbestos levels in the water sources in the areas located in the vicinity of oter Russian asbestos deposits.

    47/91

    Tytuł oryginału: Teoretyczne badania kinetyki i mechanizm niektórych reakcji przebiegających z udziałem wolnych rodników ważnych w chemii atmosfery : praca doktorska
    Autorzy: Brudnik Katarzyna, Ratajczak Emil (promot.).; Akademia Medyczna Katedra i Zakład Chemii Fizycznej we Wrocławiu
    Źródło: 2002, 148 k. : il., bibliogr. 143 poz., maszyn.
    Sygnatura GBL: 45/20088

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • ochrona środowiska

    Typ dokumentu:
  • praca doświadczalna
  • praca doktorska

    Wskaźnik treści:
  • in vitro

    48/91

    Tytuł oryginału: Występowanie zaburzeń spirometrycznych w trzech regionach województwa pomorskiego, zróżnicowanych pod względem zagrożeń środowiskowych - doniesienie wstępne.
    Tytuł angielski: Occurrence of the spirometric abnormalities in three regions of the Pomeranian Voivodeship with different levels of environmental threats - preliminary results.
    Autorzy: Judin Aleksy, Ucińska Romana, Wysocka-Nowak Ewa, Klicki Grzegorz, Moczkowska Grażyna, Dobrzycka Anna, Cynowska Bogumiła, Wolska-Goszka Ludwika, Słomiński Jan Marek
    Źródło: Med. Śr. 2002: 5 (1) s.39-45, tab., bibliogr. 17 poz., sum.
    Sygnatura GBL: 313,479

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • ochrona środowiska
  • pulmonologia

    Typ dokumentu:
  • praca epidemiologiczna

    Wskaźnik treści:
  • ludzie

    Streszczenie polskie: Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) jest jedną z najczęściej występujących chorób przewlekłych i jedną z głównych przyczyn zgonów w Polsce. Zanieczyszczenie powietrza w środowisku zewnętrznym jest postrzegane jako czynnik ryzyka rozwoju POChP. Celem pracy było wykazanie wpływu stopnia skażenia powietrza atmosferycznego na występowanie zaburzeń wentylacyjnych u wybranej grupy pacjentów w 3 regionach woj. pomorskiego zróżnicowanych pod względem zagrożeń środowiskowych. W masowym badaniu spirometrycznym udział wzięło 2357 osób. Wyniki pracy wskazują na negatywny wpływ stopnia uprzemysłowienia na poziom parametrów spirometrycznych.

    49/91

    Tytuł oryginału: Ocena wpływu zagrożenia środowiska naturalnego przez Kopalnię Węgla Kamiennego "Bogdanka" na stan narządu żucia pacjentów w wieku rozwojowym : praca doktorska
    Autorzy: Stachurski Piotr, Mielnik-Błaszczak Maria (promot.).; Akademia Medyczna w Lublinie
    Źródło: 2002, 110 k. : il., tab., bibliogr. 139 poz., streszcz., sum., maszyn.
    Sygnatura GBL: 45/20217

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • stomatologia
  • pediatria
  • ochrona środowiska

    Typ dokumentu:
  • praca epidemiologiczna
  • praca doktorska

    Wskaźnik treści:
  • ludzie
  • dzieci 6-12 r.ż.
  • dzieci 13-18 r.ż.
  • płeć męska
  • płeć żeńska

    50/91

    Tytuł oryginału: Degradacja siloksanów stosowanych do produkcji kosmetyków.
    Tytuł angielski: Degradation of siloxanes used for the production of cosmetics.
    Autorzy: Łukasiak Jerzy, Dorosz Agnieszka, Prokopowiczut. Magdalena, Czarnobaj Katarzyna, Pieńkowska Krystyna, Kamysz Wojciech, Falkiewicz Bogdan
    Źródło: Biul. Kosmetol. 2002 (3) s.193-202, tab., bibliogr. 45 poz. - Tekst równol. w jęz. ang.
    Sygnatura GBL: 313,432

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • ochrona środowiska

    Streszczenie polskie: Silikony, a szczególności siloksany, są grupą związków chemicznych o wszechstronnym zastosowaniu w przemyśle i życiu codziennym człowieka. W 2000 roku światowa produkcja silikonów wynisła około 10 milinów ton, z czego znacząca część została wykorzystana w gospodarstwach domowych. Wśród innych zastosowań trzeba wymienić, że związki te są jednym z najważniejszych surowców do wyrobu kosmetyków. Silikony są tworzywami stosunkowo trwałymi, mogą więc stanowić uciążliwy odpad środowiskowy. W niniejszej pracy przedstawiamy krótki przegląd dzisiejszego stanu wiedzy na temat środowiskowego losu (environmental fate) i procesów degradacji (w tym biodegradacji) siloksanów zawartych w kosmetykach, dzięki którym związki te nie kumulują się w naszym otoczeniu.

    51/91

    Tytuł oryginału: Formation of DNA adducts and environmental exposures to airborne carcinogens.
    Autorzy: Peluso Marco, Munnia Armelle
    Źródło: Prz. Epidemiol. 2002: 56 supl.: Conference on molecular epidemiology in preventive medicine - achievements and new challenges s.59-68, tab., bibliogr. 32 poz. - Konferencja pt. Molekularna epidemiologia w medycynie prewencyjnej - osiągnięcia i nowe wyzwania Kraków 20-22.06. 2002
    Sygnatura GBL: 301,250

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • toksykologia
  • ochrona środowiska
  • onkologia

    Typ dokumentu:
  • praca związana ze zjazdem
  • tytuł obcojęzyczny

    Wskaźnik treści:
  • ludzie

    Streszczenie angielskie: The incomplete combustion of organic matter results in the release of mixtures of greenhouse gases and other airborne pyrolysis products, including polycyclic aromatic hydrocarbons, which are capable to form dNA adduct after metabolic activation. DNA addducts are a biomarker that reveals xenobiotic exposure, possibly predictive of cancer risk. We have examined the association between environmental exposures and DNA adducts in selected dosimeter studies. In the Epic-Florence cohort, DNA adducts were significantly higher for traffic workers in respect to random sample. Urban residents tended also to show higher DNA adduct levels than those resident in suburban areas. In a meta-analysis of thirteen 32-postlabelling studies on occupational cohorts, the formation of DNA adducts was significantly associated with external levels of air pollutants, such as benzo(a)pyrene. However, a significant inter-individual variation in the levels of DNA adducts for apparently similar occupational exposure levels has been found. Thus, we have evaluated the role of genetic susceptibilities and different dietary intakes in influencing adduct formation. Our findings suggest the involvement of XPD, XRCC1 and XRCC3 genes in the repair of aromatic DNA adducts and the involvement of XRCC3 gene in teh repair of endogenous adducts. Our study supports also the protective effects of frequent consumption of fresh fruit and vegetables against aduct production.

    52/91

    Tytuł oryginału: Monitoring of genotoxic risk in industrial areas with an example Rużomberok papermill and factory.
    Autorzy: Micieta Karol, Murin Gustav, Kunova Katarina, Halasova Erika, Bukovska Eva
    Źródło: Prz. Epidemiol. 2002: 56 supl.: Conference on molecular epidemiology in preventive medicine - achievements and new challenges s.115-121, tab., bibliogr. 18 poz. - Konferencja pt. Molekularna epidemiologia w medycynie prewencyjnej - osiągnięcia i nowe wyzwania Kraków 20-22.06. 2002
    Sygnatura GBL: 301,250

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • toksykologia
  • ochrona środowiska
  • genetyka

    Typ dokumentu:
  • praca związana ze zjazdem
  • tytuł obcojęzyczny
  • badanie porównawcze
  • praca epidemiologiczna
  • praca doświadczalna

    Wskaźnik treści:
  • ludzie

    Streszczenie angielskie: Objectives: To compare sensitivity of plant cell bioindication assay with human cell screening method on the example of heavy polluted area around papermill plant. Design: Two-year screening of bioindication effect at cytogenitc level of plant as well as human cells by regular sampling from three sites near the source of pollution and one control site. Setting: City Rużomberok is one of 12 air polluted areas in Slovakia, that according the Ministry of the Environment's of Slovak Republic needs special air protection. And this aim, consequently, needs serious screening of the impact of emission produced on living cells. Main outcome measure: Frequency of aborted/altered pollen grains and chromosomal aberations in peripheral lymphocytes in blood samples of children living in neighbourhoods of papermill plant. Results: From the 12 plant species analysed, significant difference from the control samples were found in frequency and occurrence of abortive an danomalous microspores and pollen grains among 9 species in year 1999 and 8 species in year 2000. They were: Pinus sylvestris L., Robinia pseudoacacia L., Corylus avellana L., Linaria vulgaris Mill., Melilotus albus Medik., Trifolium pratense L., Calystegia sepium R.Br., Chelidonium majus L., Cichorium intybus L. In the Pinus sylvestris L. samples we observed an increased amount of anomalous (unreducted, 2n, 4n) pollen grains, which represent mutagenity at the genome level. Spontaneous level of chromosomal aberrations in peripheral lymphocytes of children ...

    53/91

    Tytuł oryginału: Biomarkers of genotoxicity of urban air pollution: achievements, problems, prospects.
    Autorzy: Kyrtopoulos Soterios A., Georgiadis Panagiotis
    Źródło: Prz. Epidemiol. 2002: 56 supl.: Conference on molecular epidemiology in preventive medicine - achievements and new challenges s.215-228, il., tab., bibliogr. 31 poz. - Konferencja pt. Molekularna epidemiologia w medycynie prewencyjnej - osiągnięcia i nowe wyzwania Kraków 20-22.06. 2002
    Sygnatura GBL: 301,250

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • toksykologia
  • ochrona środowiska

    Typ dokumentu:
  • praca związana ze zjazdem

    Streszczenie angielskie: Recent evidence suggests that exposure to urban air pollution may result in increased risk of lung cancer. Extrapolation from occupational exposure and risk data suggests that, among potential carcinogens present in polluted urban air, polycyclic aromatic hydrocarbons (PAH's) may make a major contribution to such an effect. The use of biomarkers of genotoxicity in population studies may help to reduce uncertainty involved in the risk of cancer associated with relatively low air pollution levels. While increases in biomarkers of exposure to urban air PAH's, as well as biomarkers of early genetic effects, have been detected in subject exposed to relatively high levels of air pollution, biomarker studies in populations exposed to ambient PAH concentrations below approx. 20 ng/m**3have not demonstrated clear effect, possibly because of the existence of multiple sources and routes of human exposure. Results from a recent molecular epidemiology study designed to investigate biomarker variation in subjects exposed to low to moderate levels of urban air pollution (the AULIS project) have also failed to show any consistent effects of ambient air PAHs. The most important parameter found in this study to influence the levels of bulky DNA adducts in blood lymphocytes was exposure to environmental tobacco smoke (ETS), wwhile at very low levels of ETS exposure an effect of consumption of roasted meat could be detected. Strong interactions between these exposures and genetic variation in phase I and phase II xenobiotic metabolism ...

    54/91

    Tytuł oryginału: Risk factors for nonmelanoma skin cancer in Prievidza district, Slovakia.
    Autorzy: Pesch Beate, Unfried Klaus, Jakubis Pavel, Jakubis Marian, Keegan Thomas, Miskovic Peter, Nieuwenhuijsen Mark, Hergem”ller Andre, Rabstein Sylvia, Ranft Ulrich
    Źródło: Prz. Epidemiol. 2002: 56 supl.: Conference on molecular epidemiology in preventive medicine - achievements and new challenges s.281-294, il., tab., bibliogr. 31 poz. - Konferencja pt. Molekularna epidemiologia w medycynie prewencyjnej - osiągnięcia i nowe wyzwania Kraków 20-22.06. 2002
    Sygnatura GBL: 301,250

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • toksykologia
  • ochrona środowiska
  • onkologia
  • dermatologia i wenerologia

    Typ dokumentu:
  • praca związana ze zjazdem
  • praca epidemiologiczna
  • tytuł obcojęzyczny

    Wskaźnik treści:
  • ludzie

    Streszczenie angielskie: The nonmelanoma skin cancer (NMSC) risk associated with the combustion of arsenic-rich coal to generate power in the district of Prievidza, Slovakia, was investigated as part of a European Union-funded project, EXPosure to ArSenic and CANcer in Central and Eastern Europe (EXPASCAN). We conducted a population-based case-control study with 264 cases and 286 controls. A questionnaire was used to obtain exposure and confounder information. Arsenic was measured in urine, soil, house and dust. DNA was extracted from buccal swaps to analyze sequence variations in the repair gene ERCC2 among other candidate genes. Historical arsenic pollution was modeled, and current arsenic exposure in environmental and biological specimen - although much lower than in the past - still shows a significant variation by distance to the power plant. Exposure of the study subjects to environmental arsenic was assessed with the residential hitory and annual arsenic emissions (Asres), further with nutritional habits taking additionally into account the consumption of home-grown food (Asnut). High exposure to environmental arsenic was associated with an excess risk for both Asres (odds ratio (OR) 1.90, 95 p.c. confidence interval (CI) 1.38-2.62) and Asnut (OR 1.83, 95 p.c. CI 0.98-3.43). Among other potential risk factors, skin characteristics and DNA repair were analyzed in more detail. Blonde or red hair was associated with an excess risk (oR 22.64, 95 p.c. CI 1.34-5.19). There were no overall effects of the sequence variations ...

    55/91

    Tytuł oryginału: Risk assessment and human exposure to endocrine disrupters.
    Autorzy: Bencko Vladimir
    Źródło: Prz. Epidemiol. 2002: 56 supl.: Conference on molecular epidemiology in preventive medicine - achievements and new challenges s.295-305, il., tab., bibliogr. 22 poz. - Konferencja pt. Molekularna epidemiologia w medycynie prewencyjnej - osiągnięcia i nowe wyzwania Kraków 20-22.06. 2002
    Sygnatura GBL: 301,250

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • toksykologia
  • ochrona środowiska
  • onkologia
  • endokrynologia

    Typ dokumentu:
  • praca związana ze zjazdem
  • tytuł obcojęzyczny

    Wskaźnik treści:
  • ludzie

    Streszczenie angielskie: Human exposure to endocrine disrupters (EDs) is widespread and is considered to pose a growing threat to human health. Recent advances in molecular and genetic research and better understanding of mechanisms of blastic cell transformation have led to efforts to improve cancer risk assessment for populations exposed to this family of xenobiotics. In risk assessment, low dose extrapolation of cancer incidence data from experimental animals and epidemiology studies has been largely on models assuming linear correlation at low doses, despite existence of evidence showing othervise. Another weakness of ED risk assessment is poor exposure data in ecological studies. Those are frequently rough estimates derived from contaminated items of local food basket surveys. Polyhalogenated hydrocarbons and arsenic are treated as examples. These is growing sense of urgency to develop a biologically based dose response model of cancer risk, integrating emerging data from molecular biology epidemiology to provide more realistic data for risk assessors, public health managers and environmental issues administrators.

    56/91

    Tytuł oryginału: Analiza zmienności flory grzybiczej w powietrzu oraz wybranych ontocenozach mieszkańców domów opieki społecznej Białegostoku i okolic : praca doktorska
    Autorzy: Oksiejczuk Elżbieta, Krajewska-Kułak Elżbieta (promot.).; Akademia Medyczna Zakład Pielęgniarstwa Ogólnego w Białymstoku
    Źródło: 2002, 134 k. : il., tab., bibliogr. 130 poz., streszcz., maszyn.
    Sygnatura GBL: 45/20049

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • mikrobiologia
  • ochrona środowiska

    Typ dokumentu:
  • praca epidemiologiczna
  • praca doktorska

    Wskaźnik treści:
  • ludzie

    57/91

    Tytuł oryginału: Występowanie wybranych metali w naczyniach tętniczych osób zamieszkujących tereny uprzemysłowione : praca doktorska
    Autorzy: Nogaj Ewa, Kwapuliński Jerzy (promot.).; Śląska Akademia Medyczna Wydział Farmaceutyczny, Katedra i Zakład Toksykologii, Oddział Medycyny Laboratoryjnej w Sosnowcu
    Źródło: 2002, [11], 144 k. : il., tab., bibliogr. k. 129-140 poz., streszcz., sum., maszyn.
    Sygnatura GBL: 45/20388

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • toksykologia
  • ochrona środowiska
  • kardiologia

    Typ dokumentu:
  • praca kliniczna
  • praca doktorska

    Wskaźnik treści:
  • ludzie
  • dorośli 19-44 r.ż.
  • płeć męska
  • płeć żeńska

    58/91

    Tytuł oryginału: Grzyby w środowisku domu opieki społecznej : praca doktorska
    Autorzy: Gniadek Agnieszka, Macura Anna B. (promot.).; Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, Wydział Lekarski, Katedra Mikrobiologii Zakład Mykologii w Krakowie
    Źródło: 2002, 190 k. : il., tab., bibliogr. 158 poz., streszcz., maszyn.
    Sygnatura GBL: 45/20321

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • ochrona środowiska
  • mikrobiologia

    Typ dokumentu:
  • praca epidemiologiczna
  • praca doktorska

    Wskaźnik treści:
  • ludzie
  • dorośli 45-64 r.ż.
  • dorośli = 65 r.ż.
  • płeć męska
  • płeć żeńska

    59/91

    Tytuł oryginału: Nie ma problemu środowiskowych estrogenów.
    Tytuł angielski: Environmental estrogens are not a problem.
    Autorzy: Mastalerz Przemysław
    Źródło: Wiad. Chem. 2002: 56 (5/6) s.483-494, il., tab., bibliogr. 29 poz., sum.
    Sygnatura GBL: 310,575

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • ginekologia i położnictwo
  • onkologia
  • urologia
  • ochrona środowiska

    Typ dokumentu:
  • tytuł obcojęzyczny

    Wskaźnik treści:
  • ludzie
  • płeć męska
  • płeć żeńska

    Streszczenie angielskie: In ecological literature the term "environmental estrogens" refers to industrial compounds which contaminate the environment and have estrogen-like biological activity. In a strict sense the term should include also estrogens produced by plants (phytoestrogens) but these are scarcely mentioned by environmentalists who all their attention concentrate on man-made chemicals. The first observation of hormonal activity of an industrial chemical dates back to 1950 when Burlington et al. reported that DDT affects the secondary sex characterics of male birds [3]. Similar observations multiplied in later years but the observed effects were alway s weak or very weak and did not attract much interest. The situation changed when environmentalists became aware of the huge propaganda potential of esrogenic activity of pesticides such as DDT and begun using that activity as one of the tools helping their efforts to bring about a ban of man-made pesticidal compounds. In many ecological publications the hormonal activity of industrial compounds was suitably enlarged and horrifying scenarios were developed, some of them predicting even the end of mankind due to cancer and catastrophic reduction of fertility [4-7]. As usual, the mass media are happily helping to ring the alarm bells. Fortunately there are several reasons to dismiss the environmental estrogens scare. First of all, plants such as rice, wheat, cabbage, potatoes and many other contain substantial amounts of compounds with estrogenic activity but are eaten daily without harm. And there are no scientific ground to believe that industirla estrogens are more harmful than phytohormones...

    60/91

    Tytuł oryginału: Jakość i zagrożenia wód powierzchniowych w województwie mazowieckim : Raport Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Warszawie
    Autorzy: Koza Iwona, Papuga Marek
    Opracowanie edytorskie: Ludwikowski Adam (oprac.).; Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie
    Źródło: - Warszawa, WIOŚ 2002, 254, [1] s., [3] k. tabl. złoż. : il., tab., bibliogr. 21 poz., 28 cm.
    Sygnatura GBL: 802,273

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • ochrona środowiska

    61/91

    Tytuł oryginału: Flora mikologiczna pomieszczeń mieszkalnych a problemy zdrowotne mieszkańców
    Autorzy: Kosińska Irena
    Źródło: W: Rola i zadania medycyny społecznej u progu XXI wieku : 8 Krajowy Zjazd PTMSiZP - Wrocław, 2002 s.199-207, tab. - 8 Krajowy Zjazd Polskiego Towarzystwa Medycyny Społecznej i Zdrowia Publicznego pt. Rola i zadania medycyny społecznej u progu XXI wieku Wrocław 13-15.10. 2000
    Sygnatura GBL: 735,865

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • ochrona środowiska
  • mikrobiologia

    Typ dokumentu:
  • praca związana ze zjazdem

    62/91

    Tytuł oryginału: Społeczne uwarunkowanie narażenia na ołów środowiskowy u dzieci w Piekarach Śląskich : praca doktorska
    Autorzy: Szymik Ewa, Norska-Borówka Irena (promot.).; Śląska Akademia Medyczna w Zabrzu, Szpital Miejski Oddział Noworodków i Wcześniaków w Piekarach Śląskich
    Źródło: 2002, 132 k. : il., tab., bibliogr. 359 poz., streszcz., sum., maszyn.
    Sygnatura GBL: 45/20372

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • pediatria
  • toksykologia
  • ochrona środowiska

    Typ dokumentu:
  • praca epidemiologiczna
  • praca doktorska

    Wskaźnik treści:
  • ludzie
  • dzieci 2-5 r.ż.
  • dzieci 6-12 r.ż.
  • dzieci 13-18 r.ż.
  • płeć męska
  • płeć żeńska

    63/91

    Tytuł oryginału: Odpady medyczne w praktyce lekarza rodzinnego.
    Autorzy: Jędrzejczyk Urszula
    Źródło: Lek. Rodz. 2002: 7 (10) s.114-116, il., bibliogr. 3 poz.
    Sygnatura GBL: 313,362

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • ochrona środowiska

    64/91

    Tytuł oryginału: Sprawozdanie z XI Międzynarodowej Konferencji Naukowej "Środowisko a zdrowie dziecka" Legnica, 24-25 maja 2002 r.
    Tytuł angielski: Report on the XI International Conference "Environment and Children's Health" Legnica, Poland, 24-25 May 2002.
    Autorzy: Kurpas Donata, Grata-Borkowska Urszula
    Źródło: Pol. Med. Rodz. 2002: 4 (4) s.409-411, il. - 11 Międzynarodowa Konferencja Naukowa pt. Środowisko a zdrowie dziecka Legnica 24-25.05. 2002
    Sygnatura GBL: 313,549

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • pediatria
  • ochrona środowiska

    Typ dokumentu:
  • praca związana ze zjazdem
  • sprawozdanie

    65/91

    Tytuł oryginału: Tlenek węgla - nowe zagrożenia w toksykologii środowiska.
    Tytuł angielski: Carbon monoxide - new risk in environmental toxicology.
    Autorzy: Brzeski Zdzisław
    Źródło: Med. Og. 2002: 8 (4) s.319-325, tab., bibliogr. 9 poz., sum.
    Sygnatura GBL: 311,974

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • toksykologia
  • ochrona środowiska

    Typ dokumentu:
  • praca kliniczna
  • praca kazuistyczna

    Wskaźnik treści:
  • ludzie
  • dorośli 19-44 r.ż.
  • płeć męska

    Streszczenie polskie: W opracowaniu przedstawiono analizę ostrych zatruć tlenkiem węgla pochodzącego z różnych źródeł emisji aktualnie występujących zarówno na wsi, jak i w aglomeracji miejskiej o nowoczesnej instalacji grzewczej zasilanej gazowymi nośnikami energii. Przeprwoadzone obserwacje wykazały, że zmana tredycyjnych nośników energii - węgla i drewna - na gaz ziemny przewodowy nie zmniejszyła zagrożeń dla ludzi.

    Streszczenie angielskie: The recent years, changes have been observed in the traditional source of carbon monoxide emission into the environment. The changes concern both the carriers of energy and its emitters. Natural gas is commonly used for heating and household purposes, not only in urban areas but also on many farms. This creates the necessity for systematic control of the systems for the disposal of fumes into the atmosphere. Poisonings with carbon monoxide due to faulty or insufficient ventilation in bathrooms or other rooms, as well as within the household, are commonly noted, especially in unfavourable meteorological conditions. The aim of the study, in the form of a clinical outline, is the toxicological and clinical analysis of acute poisnonings with carbon monoxide which took place in bathrooms and other rooms in conditions of inefficient gravitation ventilation, and unfavourable weather. The material for the study were records of patients who underwent treatment in the Toxicology Ward at the Clinic of the Institute of Agricultural Medicine due to carbon monoxide posioning. The study covered a group of 50 people poisoned - 30 urban inhalants and 20 patients from rural areas who had a traditionally-fired heating at home. Carbon monoxide in the blood of the patients poisoned was determined several times by the colorimetric method, and biomarkers of toxic lesions of organs were determined by a biochemical analyser - Bayer Express Plus. The course and outcome of the acute poisoning cases hospitalized were favourable and were not life threatening, except for one case in which a many-hour exposure...

    66/91

    Tytuł oryginału: Pollen calendar.
    Tytuł polski: Kalendarz pyleń.
    Autorzy: Buczyłko K., Wagner A.
    Źródło: Int. Rev. Allergol. Clin. Immunol. 2002: 8 (2) s.90-97, il., tab., bibliogr. 18 poz., streszcz.
    Sygnatura GBL: 313,209

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • ochrona środowiska
  • immunologia

    Typ dokumentu:
  • praca doświadczalna
  • tytuł obcojęzyczny

    Wskaźnik treści:
  • ludzie

    Streszczenie polskie: Kalendarz pyleń stanowi bardzo użyteczne narzędzie w alergologii. Przedstawiono niektóre praktyczne aspekty, zgodnie aktualnymi danymi, z uwzględnieniem sytuacji w poszczególnych regionach świata.

    Streszczenie angielskie: Pollen calendar is the very usefull tool in allergology. Some practical aspects have been presented according to actual data and to situation in the world regions.

    67/91

    Tytuł oryginału: Respiratory allergy and inflammation due to ambient particulate - a European-wide assessment (RAIAP) - Polish experience.
    Tytuł polski: Procesy alergiczne i zapalne wywołane działaniem pyłów środowiskowych - europejskie badania przekrojowe (RAIAP) - doświadczenia własne.
    Autorzy: Rydzyński K[onrad], Hałatek T., Stępnik M., Tarkowski M.
    Źródło: Int. Rev. Allergol. Clin. Immunol. 2002: 8 (2) s.161-166, il., tab., bibliogr. 19 poz., streszcz.
    Sygnatura GBL: 313,209

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • ochrona środowiska
  • immunologia
  • pulmonologia

    Typ dokumentu:
  • praca doświadczalna
  • tytuł obcojęzyczny

    Wskaźnik treści:
  • zwierzęta
  • szczury
  • płeć męska

    Streszczenie polskie: Występowanie astmy u dzieci i młodzieży w ciągu ostatnich dwudziesięcioleci w wielu uprzemysłowionych krajach powiększyło się trzy lub czterokrotnie. Powszechność występowania astmy w krajach wysoko uprzemysłowionych kontrastuje z mniejszą częstością ujawnianą w krajach o niższym standardzie. Wpływ czynników środowiskowych w chorobach o podłożu alergicznym jest wielce prawdopodobny. W wykonywanej w projekcie RAIAP weryfikacji toksyczności pyłów środowiskowych pyły zebrane na różnych stanowiskach europejskich (Oslo, Rzym, Bilthoven, Łódź), wykazujące prozapalne działanie w badaniach in vitro, poddane zostaną badaniom in vivo na szczurach. W pracy zaprezentowano wstępne badania in vivo przeprowadzone w celu validacji i uzyskania danych referencyjnych po dotchawiczej instalacji zawiesiny małych dawek pyłów standardowych PM10.

    Streszczenie angielskie: The prevalence of asthma in children and young adults has tripled and quadrupled in many industrialised countries during the last two decades. However, the prevalence of allergic disease in highly industrialized regions contrasts to rates in countries with lower living standards. Environmental influence on the expression of allergic diseases is very likely. In order to verify the toxicity of ambient particulate material which has been identified to show airway inflammation potential in the in vitro screening RAIAP studies, samples collected in different European location (Oslo, Rzym, Bilthoven, Łódź) will be examined in an in vivo animal model. In preliminary in vivo studies performed to validate the system and obtain the refernce data the inflammatory effects were determined using the technique of intratracheal instillation of small samples of resuspended standards PM 10 particulates.

    68/91

    Tytuł oryginału: Poczucie bezpieczeństwa ekologicznego podstawą ochrony zdrowia człowieka.
    Tytuł angielski: Ecologic safety justifies the protection of human health.
    Autorzy: Ziemba Radosław
    Źródło: Med. Dydakt. Wychow. 2002: 34 (3/4) s.46-51
    Sygnatura GBL: 305,373

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • ochrona środowiska

    Typ dokumentu:
  • praca przeglądowa

    69/91

    Tytuł oryginału: Influence of biological and environmental factors on bio-accumulation of fluorine in lower jaws of ruminants.
    Tytuł polski: Wpływ czynników biologicznych i środowiskowych na bioakumulację fluoru w żuchwach przeżuwaczy.
    Autorzy: Machoy-Mokrzyńska Anna, Mokrzyński Stanisław
    Źródło: Acta Pol. Toxicol. 2002: 10 (1) s.73-80, il., tab., bibliogr. 28 poz., streszcz. - Konferencja pt. Toksykologiczne i farmakologiczne aspekty działania ksenobiotyków Olsztyn 07-08.09. 2000
    Sygnatura GBL: 306,438

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • stomatologia
  • ochrona środowiska
  • toksykologia

    Typ dokumentu:
  • praca doświadczalna
  • tytuł obcojęzyczny

    Wskaźnik treści:
  • zwierzęta

    Streszczenie polskie: Praca dotyczy wpływu czynników biologicznych i środowiskowych na bioakumulację związków fluoru w tkance kostnej przeżuwaczy. Analizowano zawartość fluorkow w różnych fragmentach kości żuchwy jeleni i koziołków z Pomorza Zachodniego. Otrzymane wyniki mogą służyć do monitorowania skażenia środowiska związkami fluoru.

    Streszczenie angielskie: The paper assesses the influence of biological and environmental factors on bio-accumulation of fluorine compounds in osseous tissue of ruminants. Until now, the content of fluorides in various fragmebts of the lower jaw of red deer and role deer from the West Pomerania was analysed. The reults obtained can be used for the monitoring of environmental contamination with fluorine compounds.

    70/91

    Tytuł oryginału: Radioruthenium transfer into hen eggs after repeated administration.
    Autorzy: Rachubik Jarosław, Kowalski Bogdan
    Źródło: Bull. Vet. Inst. 2002: 46 (1) s.139-142, il., bibliogr. 12 poz.
    Sygnatura GBL: 304,313

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • weterynaria
  • ochrona środowiska
  • radiologia

    Typ dokumentu:
  • praca doświadczalna
  • tytuł obcojęzyczny

    Wskaźnik treści:
  • zwierzęta
  • ptaki

    Streszczenie angielskie: Transfer of radioruthenium (Ru-106) into hen eggs was examined. Lying hens were administered daily with the radionuclide in drinking water for six days. During the entire study eggs were collected and radioactivity in their homogenised constituents was measured. At the beginning of the experimental period radioruthenium was slightly faster transferred into the albumen but later higher Ru-106 concentrations were recorded in the yolk. It is in contrast to our earlier observations that radiocaesium demonstrates stronger affinity for egg albumen.

    71/91

    Tytuł oryginału: The influence of stress factors on the concentration of radionuclids in some Asteraceae and Apiaceae plants.
    Tytuł polski: Wpływ czynników stresogennych na zawartość radionuklidów w niektórych roślinach z rodziny Asteraceae i Apiaceae.
    Autorzy: Wierzchowska-Renke K., Mysłek-Laurikainen B., Głowniak K., Matul M.
    Źródło: Herba Pol. 2002: 48 (2) s.82-88, il., tab., bibliogr. 13 poz., streszcz.
    Sygnatura GBL: 303,599

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • farmacja
  • ochrona środowiska

    Typ dokumentu:
  • praca doświadczalna
  • tytuł obcojęzyczny

    Streszczenie polskie: W pracy prześledzono wpływ czynników stresogennych, takich jak bliskość ciągów komunikacyjnych o różnym natężeniu ruchu, nawożenie jonami tytanu oraz opanowanie przez mszyce Aphis sp. na zawartość radionuklidów w roślinach leczniczych z rodzin Asteracae i Apiaceae. Stwierdzono, że wszystkie badane rośliny zawierają radionuklidy cezu, radu i potasu. Zawartość radu, podobnie jak cezu, w większości prób była niska. Przeprowadzone analizy wykazały, że badane rośliny zawierały znaczne ilości radioaktywnego izotopu potasu. Maksymalne zawartości radionuklidów stwierdzono w próbach pozyskanych ze stanowisk zlokalizowanych przy najruchliwszych drogach. Zaobserwowano, że zastosowane nawożenie jonami tytanu wpłynęło nie tylko na wzrost i rozwój roślin lecz także na zawartość w nich radionuklidów. Odmienna była reakcja poszczególnych organów Pastinaca sativa na opanowanie tej rośliny przez mszyce. Liście roślin kontrolnych gromadziły więcej 210Pb niż liście pasternaku na których były mszyce, natomiast korzenie bogatsze były w radioaktywny potas.

    Streszczenie angielskie: The study followed the influence of stress factors - such as growth close to the road, use of fertilization with Ti ions and APhis-infestation on accumulation of radionuclids in medicinal plant species belonging to Asteraceae and Apiaceae family. The analyzed plants contained various radionuclids of caesium, radium an potassium. The contents of radium was - as in the case of caesium - low in the majority of samples. The analysis of plants also revealed important quantities of radioactive potassium isotope 40K. The plants collected from roadsides with high traffic intensity accumulate much more of thoese radionuclids. The fertilization the Ti ions of mentioned plants influenced not only the height and the developement, but resulted in changes of radionuclids content as well. Leaves, fruits and roots of Pastinaca sativa reacted differently to pest treatments. Control plants leaves accumulated more 210Pb than Aphis-infested ones. The roots of control plants were richest in 40K.

    72/91

    Tytuł oryginału: Some aspects of arsenic toxicity and carcinogenicity in living organism with special regard to its influence on cardiovascular system, blood and bone marrow.
    Autorzy: Szymańska-Chabowska Anna, Antonowicz-Juchniewicz Jolanta, Andrzejak Ryszard
    Źródło: Int. J. Occup. Med. Environ. Health 2002: 15 (2) s.101-116, bibliogr. 118 poz.
    Sygnatura GBL: 306,313

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • onkologia
  • toksykologia
  • ochrona środowiska
  • hematologia
  • kardiologia

    Typ dokumentu:
  • tytuł obcojęzyczny

    Wskaźnik treści:
  • ludzie
  • zwierzęta

    Streszczenie angielskie: This paper gathers data on the most current aspects of arsenic action, especially its influence on the cardiovascular system, blood and bone marrow. A potential carcinogenic mechanism of arsenic is also discussed. Arsenic is a potent toxicant that may exist in several valencies and in a number of inorganic and organic forms. Most cases of arsenic-induced toxicity in humans are due to exposure to inorganic arsenic, and there is an extensive database on the human health effects of common arsenic oxides and oxyacids. Exposure of humans living near hazardous waste sites may involve inhalation of arsenic dusts in the air, ingestion of arsenic in water, food or soil, or dermal contact with contaminated soil or water. The exposure to arsenic via the inhalation route is responsible for the increased risk of lung cancer, although respiratory irritation, nausea and skin effects may also occur. The oral route of exposure to arsenic predominates in the general population. The most common effects of arsenic ingestion are gastrointestinal irritation, peripheral neuropathy, vascular lesions, anemia, skin diseases, including skin cancer and other cancers of the interanal organs like bladder, kidney, liver or lung. Relatively little information is available on the effects of direct dermal contact with inorganic arsenicals, but several studies indicate local irritation and dermatitis as the major ones.

    73/91

    Tytuł oryginału: Ekopsychiatria wobec współczesnych zagrożeń środowiska.
    Tytuł angielski: Ecopsychiatry vs contemporary threats to the environment.
    Autorzy: Kocur Józef
    Źródło: Szt. Leczenia 2002: 8 (3) s.23-27, bibliogr. 10 poz., sum.
    Sygnatura GBL: 306,477

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • psychiatria i psychologia
  • ochrona środowiska

    Wskaźnik treści:
  • ludzie

    Streszczenie polskie: Otaczające człowieka środowisko naturalne i społeczne oraz środowisko będące produktem wielokierunkowej aktywności człowieka (przemysłowe, agrarne, urbanistyczne) może stwarzać określone zagrożenia zdrowotne. W pracy przedstawiono niektóre zależności między rodzajem a charakterem szkodliwych czynników środowiskowych a etiologią, patogenezą i symptomatologią tych dysfunkcji psychicznych, które pozostają w związku przyczynowym z czynnikami zagrożenia środowiskowego. W tym kontekście omówiono główne cele i zadania psychiatrii ekologicznej (ekopsychiatrii) oraz jej związki z innymi działami psychiatrii, a także możliwości profilaktyki w ramach promocji zdrowia i medycyny zapobiegawczej.

    Streszczenie angielskie: The natural and social environment which surrounds the human beings and also the environment which is a product of multidirectional human activity (industrial, agrarian, town - planing), may create definite health risks. This paper presents a few interdependences between the kind and the character of harmful environmental factors and etiology, pathogenesis and symptomatology of those psychic are causally connected with factors of environmental menace. In this context the paper also discusses the main aims and tasks of ecopsychiatry and its connections with other sections of psychiatry, and also the possibilities of prophylaxis in the context of the promotion of health and preventive medicine.

    74/91

    Tytuł oryginału: Międzybłoniaki opłucnej jako późne następstwa zanieczyszczenia środowiska azbestem.
    Tytuł angielski: Mesothelioma as the delayed consequence of asbestos environment pollution.
    Autorzy: Radziszewski Andrzej Stanisław, Skrok Lucyna, Weryński Waldemar, Grochowski Zbigniew, Radziszewski Andrzej Bartłomiej
    Źródło: Prz. Lek. 2002: 59 (12) s.1048-1051, il., tab., bibliogr. 10 poz., sum.
    Sygnatura GBL: 310,563

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • onkologia
  • ochrona środowiska
  • pulmonologia
  • toksykologia

    Typ dokumentu:
  • praca kazuistyczna

    Wskaźnik treści:
  • ludzie
  • dorośli 45-64 r.ż.
  • dorośli = 65 r.ż.
  • płeć męska
  • płeć żeńska

    Streszczenie polskie: Międzybłoniaki opłucnej są rzadkimi nowotworami o stosunkowo szybkim przebiegu prowadzącym do wyniszczenia i śmierci chorego. Udowodniono zależność zachorowań od ekspozycji na azbest. Przedstawiono sześć przypadków międzybłoniaka złośliwego u pacjentów bez narażenia zawodowego, hospitalizowanych w 2000 roku na oddziale Chorób Wewnętrznych oraz na Oddziale Płucnym. Wielokierunkowe próby leczenia nie pryzniosły oczekiwanych rezultatów.

    Streszczenie angielskie: Mesothelioma is a relatively rare cancer, who's course is dynamic and leads to cahexia and patient death. The relationship has been proven between its incidence and exposition to astestos. We presented six cases of mesothelioma in patients without professional risk, which were hospitalized in the Internal sections of Pulmonolgoical wards. Unfortunately, adminsitered treatment did not bring expected results.

    75/91

    Tytuł oryginału: Measurements of radon gas concentration in some selected kindergartens in the region of Bydgoszcz.
    Autorzy: Pyskir Małgorzata, Gutsze Aleksander, Kapałka Beata A.
    Źródło: Pol. J. Med. Phys. Engin. 2002: 8 (4) s.239-244, il., tab., bibliogr. 7 poz.
    Sygnatura GBL: 306,499

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • ochrona środowiska
  • radiologia

    Typ dokumentu:
  • tytuł obcojęzyczny
  • praca doświadczalna

    Streszczenie angielskie: It is nowadays estimated that about half of the radiation exposure in natural environment results from breathing radon and its daughter products. The measurements of radon concentration in buildings have become a center of interest in recent years. In this paper, the results of measurements of radon concentration in selected kindergartens in the region of Bydgoszcz are presented. TASTRAK detectors with CR-39 were exposed in 38 kindergartens in December 2000 and in 15 kindergartens in April 2001 for a period of 432 hours. The measured radon gas concentrations ranged from 10 Bq/m3 to 378 Bq/m3.

    76/91

    Tytuł oryginału: Burdensome factors occurring at school according to students.
    Tytuł polski: Czynniki uciążliwe w szkole w opinii uczniów.
    Autorzy: Pikuła Anna, Święs Zofia, Borzęcki Andrzej, Sieklucka-Dziuba Maria
    Źródło: Ann. UMCS, Sect. D 2002: 57 (2) s.491-495, il., bibliogr. 7 poz., streszcz.
    Sygnatura GBL: 310,688

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • pediatria
  • ochrona środowiska

    Typ dokumentu:
  • tytuł obcojęzyczny
  • praca epidemiologiczna

    Wskaźnik treści:
  • ludzie
  • dzieci 13-18 r.ż.
  • płeć męska
  • płeć żeńska

    77/91

    Tytuł oryginału: Firefighting efforts may lead to massive fungal growth and exposure within one week. A case report.
    Autorzy: Rautiala Sirpa H., Nevalainen Aino I., Kalliokoski Pentti J.
    Źródło: Int. J. Occup. Med. Environ. Health 2002: 15 (3) s.303-308, tab., bibliogr. 23 poz.
    Sygnatura GBL: 306,313

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • medycyna pracy
  • ochrona środowiska
  • mikrobiologia

    Typ dokumentu:
  • praca doświadczalna
  • tytuł obcojęzyczny

    Streszczenie angielskie: A case study on extensive fungal growth that occurred in an apartment building after firefighting efforts is described in this paper. Exposure to airborne microorganisms (both viable and total) was investigated filter sampling in three periods before and during remedial actions after the fire. Material samples were also analyzed. Extensive mold growth was observed on the building materials as soon as eight days after the fire. High concentrations of fungal spores, 10**7 cfu/g, were found when material samples were analyzed. Concentrations of airborne fungal spores (10**4 spores/m3) were also high and increased by two orders of magnitude during the demolition of moldy building materials and during the clean-up after the demolition. The proportions of airborne viable fungi in comparison with the total spore concentrations were 28-83 p.c. immediately after the fire, but they had decreased to 1 p.c. two months after the fire during the reconstruction phase. Paecilomyces was the main fungal genus in the indoor air before and during the demolition, while Penicillium dominated during the reconstruction. Paecilomyces was not detected in the outdoor air. Paecilomyces and Penicillium were also found in the material samples. The results show that fast and extensive mold growth in a building may take place also in subarctic climates, at least during summer. High concentrations of fungal spores are released to the air during the demolition of moldy building materials and the following clean-up. Therefore, personal protection is necessary during such work.

    78/91

    Tytuł oryginału: Ocena stanu zdrowia wybranej populacji dorosłych z uwzględnieniem środowiskowego narażenia na ołów
    Autorzy: Wójcik Alicja, Niedzielski Artur, Wezgraj Wiktor, Lupa Krystyna, Sieklucka-Dziuba Maria
    Źródło: W: Problemy rehabilitacyjne i zagadnienia pomocy społecznej osób niepełnosprawnych w Polsce. T. 2 - Lublin, 2002 s.279-285, il., tab., bibliogr. 15 poz. - Międzynarodowa konferencja naukowa pt. Niepełnosprawność i rehabilitacja osób niepełnosprawnych jako problem medyczny i społeczny w Polsce Lublin 06-07.06. 2001
    Sygnatura GBL: 735,922

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • toksykologia
  • ochrona środowiska

    Typ dokumentu:
  • praca związana ze zjazdem
  • praca epidemiologiczna

    Wskaźnik treści:
  • ludzie
  • dzieci 6-12 r.ż.
  • dzieci 13-18 r.ż.
  • dorośli 19-44 r.ż.
  • dorośli 45-64 r.ż.
  • płeć męska
  • płeć żeńska

    79/91

    Tytuł oryginału: Ditlenek azotu (IV), ditlenek siarki (IV), pył zawieszony, benzo(a)piren i substancje smołowe w powietrzu atmosferycznym w Gdańsku.
    Tytuł angielski: Nitrogen dioxide, sulphur dioxide, suspended particalate matter, benzo(a)pyrene and tar substances in ambient air in Gdańsk. P. 1.
    Autorzy: Halkiewicz Jan, Nowakowska Joanna, Jamrógiewicz Zygmunt, Furman Barbara, Strzęp Elżbieta, Krupieńczyk Janina, Piszczek Michał, Strzemieczny Ryszard, Łukasiak Jerzy
    Źródło: Ann. Acad. Med. Gedan. 2002: 32 s.265-280, il., tab., bibliogr. 22 poz., sum.
    Sygnatura GBL: 702,634

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • ochrona środowiska

    Typ dokumentu:
  • praca epidemiologiczna

    Wskaźnik treści:
  • in vitro

    80/91

    Tytuł oryginału: Nowa metoda wykrywania mutagennych zanieczyszczeń wody morskiej.
    Autorzy: Czyż Agata, Węgrzyn Grzegorz
    Źródło: Ann. Acad. Med. Gedan. 2002: 32 s.383-388, tab., bibliogr. 8 poz. - Konferencja naukowa pt. Dorobek nauki i perspektywy jej rozwoju w województwie pomorskim Gdańsk 09-10.06. 2000
    Sygnatura GBL: 702,634

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • ochrona środowiska
  • mikrobiologia

    Typ dokumentu:
  • praca związana ze zjazdem
  • praca epidemiologiczna

    81/91

    Tytuł oryginału: Problematyka ochrony środowiska w badaniach naukowych i akademickiej dydaktyce medycznej na terenie Wielkopolski w latach 1945-2000.
    Tytuł angielski: The problem of environmental protection in scientific research and medical teaching in Wielkopolska in the years 1945-2000.
    Autorzy: Jeszke Jaromir, Jeszke Mieczysław
    Źródło: Med. Nowoż. 2002: 9 (1/2) s.147-163, sum., Zsfg
    Sygnatura GBL: 306,463

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • ochrona środowiska

    Typ dokumentu:
  • praca historyczna

    Wskaźnik treści:
  • historia nowożytna
  • historia XX wieku

    Temat korporatywny:
  • Wielkopolska

    Streszczenie angielskie: The article, using a selected region, Wielkopolska, as an example, answers the question in what way science and teaching have reacted to the influence of the problem of the natural environment and its protection on the lives and health of people and on the quality of life. A survey of environmental research and teaching covered the period 1945-2000. This fifty year period accepted by the authors of the article seems a sufficient basis on which to judge the quality of scientific trends connected with this topic. The Wielkopolska survey is discussed against the background of society's growing expectations, expressed in the postulates of environmental organizations and in the concepts of eco-development, preferred by many European and some Polish communities.

    82/91

    Tytuł oryginału: Zdrowotne aspekty ekologii w świadomości młodzieży.
    Tytuł angielski: Health aspects of ecology in the awareness of young people.
    Autorzy: Nakonieczna Beata, Wrońska Irena, Zięba Stanisław
    Źródło: Zdr. Publ. 2002: 112 (4) s.460-465, il., bibliogr. 19 poz., sum.
    Sygnatura GBL: 301,109

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • pediatria
  • ochrona środowiska

    Typ dokumentu:
  • praca epidemiologiczna

    Wskaźnik treści:
  • ludzie
  • dzieci 13-18 r.ż.
  • płeć męska
  • płeć żeńska

    Streszczenie polskie: Postanowiono sprawdzić, czy młodzież dostrzega zdrowotne aspekty ekologii. W 2000 roku przeprowadzono badania w 7 losowo wybranych śrdnich szkołach z Chełma, Lublina i Puław. Ankietę wypełniło 602 uczniów z najmłodszych i najstarszych klas o profilu ogólnoprzyrodniczym i technicznym. Pytania zebrano w blokach: poznawczym, emocjonalno-motywacyjnym oraz behawioralnym. Materiał badawczy opracowano statystycznie z wykorzystaniem testu chi2 Pearsona oraz testu t-Studenta dla prób niezależnych. Badania właściwe poprzedzono pilotażem, który pozwolił na ulepszenie kwestionariusza. Okazało się, że uczniowie posiadają elementarną wiedzę na temat zagrożeń ekologicznych. Analizowane zmienne - klasa, profil nauczania, miejscowość różnicują świadomość ekologiczną zarówno w zakresie wiedzy, emocji, motywacji, jak też na poziomie zachowań. Klasy młodsze miały istotnie statystycznie wyższe wskaźniki dla poziomu poznawczego (wiedzy ekologicznej), emocjonalno-motywacyjengo oraz behawioralnego. Respondenci o profilu technicznym uzyskali znamienne statystycznie wskaźniki dla pozioomu poznawczego i behawioralnego. Zdaniem badanych, naczelnym motywem ochrony środowiska jest zdrowie człowieka.

    Streszczenie angielskie: The aim of the study was to find out if young people were aware of the health aspects of ecology. In 2000, research was conducted in 7 secondary schools in Chełm, Lublin, and Puławy, selected at random. A questionnaire was completed by 602 secondary school students - the yongest and the oldest graders attending natural science and technical classes. The questions were divided into the following blocks: cognitive, emotional, and motivational and behavioural. The study material was statistically analysed with chi2 Pearson test and t-Student test for independent samples. The proper investigations were preceded by a pilot study which helped to improve the questionnaire. The study showed that students have an elementary awareness of ecological threats. The analysed variables - grade, teachin profile, locality - influence the ecological awareness with respect to knowledge, emotions, motivation and behaviour. Younger graders have significantly higher results for cognitive (ecological knowledge), emotional and motivational, and behavioural levels. Respondents form technical classes achieved statistically significant results for cognitive and behavioral levels. In the respondents' opinion, the most important motive to protect the environment is human health.

    83/91

    Tytuł oryginału: Chorobowość pracowników zakładu ceramicznego w powiązaniu z ekspozycją na czynniki środowiskowe.
    Tytuł angielski: Morbidity among the ceramic factory employees in relation to the environmental exposure.
    Autorzy: Bartosińska Maria
    Źródło: Wiad. Lek. 2002: 55 supl. 1 cz. 1: Konferencja Naukowa "Śląskie Dni Medycyny Społecznej i Zdrowia Publicznego" s.13-19, tab., bibliogr. 13 poz., sum. - Konferencja naukowa pt. Śląskie Dni Medycyny Społecznej i Zdrowia Publicznego Zabrze - Szczyrk 2002
    Sygnatura GBL: 301,774

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • medycyna pracy
  • ochrona środowiska

    Typ dokumentu:
  • praca związana ze zjazdem
  • praca epidemiologiczna

    Wskaźnik treści:
  • ludzie
  • dorośli 19-44 r.ż.
  • płeć męska
  • płeć żeńska

    Streszczenie polskie: Badaniami objęto 1192 pracowników zakładu ceramicznego. Wyróżniono sześć grup pracowników ze względu na istniejące różnice narażenia ze strony czynników środowiskowych, w tym cztery w związku z ekspozycją w miejscu pracy na czynniki zawodowe: I - zapylenie przekraczające najwyższe dopuszczalne stężenie - NDS (50 osób), II - hałas powyżej najwyższego dopuszczalnego natężenia - NDN (185 osób), III - farby ceramiczne i rozpuszczalniki organiczne (220 osób), IV - praca zmianowa wraz z pracą nocną (273 osoby), oraz dwie grupy wyodrębnione ze względu na narażenie na czynniki pozazawodowe. Po przeprowadzeniu wnikliwych badań lekarskich, oddzielnie dla każdej wyróżnionej populacji, ustalono chorobowość ogólną oraz szczegółową. Do porównań użyto wyłącznie współczynników standaryzowanych według wieku. Poza tym dla każdej grupy osób obliczono ryzyko względne przybliżone (iloraz szans) - RW' oraz ryzyko przypisane - RP. Zaobserwowano różnice natężenia chorobowości ogólnej oraz różnice częstości występowania poszczególnych chorób wśród wyróżnionych grup pracowników. Natomiast analiza wyników badań za pomocą RW' oraz RP wskazuje, że w chorobowości ogólnej badanych pracowników udział czynników pozazawodowych był większy niż zawodowych.

    Streszczenie angielskie: 1192 empoloyees of the ceramic factor were included in the study. They were divided into six groups according to the environmental exposure; 1 - dustiness exceeding the allowable values, 2 - noise exceeding tha allowable values, 3 - ceramic paints and organic dissolvents, 4 - shift and night work, 5 and 6 non-occupational factors. After through medical examinations the morbidity rates were estimated (general and specific) for each population group. The morbidity rates were standarised for age. Besides, the odds ratio (OR) and the population attribute risk (PAR p.c.) were calculated for each group. Differences in general morbidity and the incidence of particular diseases were observed between the groups. Analysis of the results with the help of OR and PAR p.c. showed that non-occupational factors played a more important role in general morbidity than occupational ones.

    84/91

    Tytuł oryginału: Stan zdrowia pracowników narażonych na hałas - skutki zdrowotne pozasłuchowe.
    Tytuł angielski: The health condition of employees exposed to noise - extraauditory health effects.
    Autorzy: Bartosińska Maria, Ejsmont Jan
    Źródło: Wiad. Lek. 2002: 55 supl. 1 cz. 1: Konferencja Naukowa "Śląskie Dni Medycyny Społecznej i Zdrowia Publicznego" s.20-25, tab., bibliogr. 6 poz., sum. - Konferencja naukowa pt. Śląskie Dni Medycyny Społecznej i Zdrowia Publicznego Zabrze - Szczyrk 2002
    Sygnatura GBL: 301,774

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • medycyna pracy
  • ochrona środowiska

    Typ dokumentu:
  • praca związana ze zjazdem
  • praca epidemiologiczna

    Wskaźnik treści:
  • ludzie
  • dorośli 19-44 r.ż.
  • dorośli 45-64 r.ż.
  • płeć męska

    Streszczenie polskie: W opracowaniu przedstawiono chorobowość ogólną i szczegółową 368 pracowników zatrudnionych na stanowiskach pracy, na których poziom hałasu przekraczał najwyższe dopuszczalne normy (NDN). Grupę porównawczą stanowiły osoby nie eksponowane w miejscu pracy na hałas. Obie grupy pracowników poddano szczegółowym badaniom lekarskim. Wśród pracowników narażonych na hałas w porównaniu z grupą referencyjną chorobowość ogólna była statystycznie wyższa (96,7 proc. wobec 83,2 proc.), istotnie częściej występowało także nadciśnienie tętnicze, choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy, choroby układu ruchu oraz niedosłuch. Częściej rozpoznawano chorobę niedokrwienną serca, cukrzycę, nowotwory, choroby układu nerwowego i nerwicę. Obliczone ryzyko względnie przybliżone (iloraz szans) wynosiło 6,0, a ryzyko przypisane ekspozycji 74,4 proc.

    Streszczenie angielskie: The general and particular morbidity of 368 employees working on workplaces with the noise level exceeding th allowable values is presented in this paper. The employees not exposed to noise were included in the comparative group. The health condition of these groups has been examined with great care. It was found that the general morbidity rate was statistically higher among employees exposed to noise in comparison with the control gropu (96,7 p.c. against 83,2). In the study the significant difference was noted in case of arterial hypertension, the peptic ulcer, the diseases of locomotor system. Also the following diseases occurred more frequently among employees exposed to noise: cardiac ischaemia, diabetes mellitus, neoplasms, diseases of the nervous system and neurosis. The calculation result of the adds ratio was 6,0 and the population attributable risk - 74,4 p.c.

    85/91

    Tytuł oryginału: Problematyka higieny dzieci i młodzieży z punktu widzenia stacji sanitarno-epidemiologicznych i Państwowego Zakładu Higieny.
    Tytuł angielski: Problems concerning pupils' and students' hygiene from the point of view of sanitary-epidemiological stations and National Institute of Hygiene.
    Autorzy: Ignar-Golinowska Barbara
    Źródło: Wiad. Lek. 2002: 55 supl. 1 cz. 1: Konferencja Naukowa "Śląskie Dni Medycyny Społecznej i Zdrowia Publicznego" s.128-135, il., tab., bibliogr. 3 poz., sum. - Konferencja naukowa pt. Śląskie Dni Medycyny Społecznej i Zdrowia Publicznego Zabrze - Szczyrk 2002
    Sygnatura GBL: 301,774

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • pediatria
  • ochrona środowiska

    Typ dokumentu:
  • praca związana ze zjazdem
  • praca epidemiologiczna

    Wskaźnik treści:
  • ludzie

    Streszczenie polskie: Poddając kontroli stan budynków oraz panujące w nich warunki higieniczne i sanitarne, przeprowadzono analizę wszystkich typów szkół w odstępie siedmioletnim (1995-2001), z uwzględnieniem zmian wynikających z transformacji ustrojowej. W szkolnictwie podstawowym odnotowano poprawę w zakresie obydwu analizowanych aspektów, będaca zarówno efektem przejęcia opieki nad tymi placówkami przez samorządy gminne, jak i likwidacji - z powodu niżu demograficznego oraz skrócenia czasu nauki do 6 lat - szkół najmniejszych, funkcjonujących w najgorszych warunkach. W szkolnictwie ponadpodstawowym stwierdzono poprawę w zakresie stanu sanitarnego oraz adaptacji bydynków nieprzystosowanych, przy jednoczesnym braku postępu w zakresie stanu technicznego budynków i wciąż niedostatecznym dostępie uczniów do sanitariatów. Poprawa tego stanu rzeczy leży obecnie w rękach nowych gospodarzy placówek oświatowych, jakimi od 1999 r. są samorządy powiatowe. Z informacji dotyczących szkół gimnazjalnych wynika, że warunki ich funkcjonowania, pomimo wcześniejszych założeń, są podobne do tych, które odnotowano w szkołach podstawowych. Kilkanaście procent uczniów korzystało w szkole z nieodpowiadających ich wzrostowi mebli. Poprawę analizowanej sytuacji w polskich placówkach oświatowych zapewnić może sprawnie działający system kontroli stanowiący podstawę odpowiednich decyzji państwa w tym zakresie.

    Streszczenie angielskie: Based on the status of buildings and conditions to keep them clean, the situation in all types of schools has been investigated within seven years interval (1995-2001). Observed dynamics of changes was related to the background of political system transformations. In the primary schools, improvement was observed within each of following analyzed aspects: sanitary conditions, use of unadjusted buildings, technical conditions of the buildings, access of pupils to sanitary arrangements. These positive changes in primary schools should be related to the communes self-goverments care in running them for several years (instead of the state as it was previously), as well as with phenomenon of size reduction of the least schools (due to the demographic depression, shortening of education time from 8 to 6 years), which were operating in the worst conditions. In the upper secondary the improvement has been noticed within the sanitary conditions and use of the unadjusted buildings. In the same time stagnation in buildings technical condition and students' insufficient access to sanitary arrangements were stated. It is challenge for new hosts of secondary schools - self-government of powiats (which overtook them from the state in January 1, 1999). As results from the study, the functioning conditions of lower secondary schools established in September 1999 are similar to those of primary schools, although they intended to be examples of excellence with modern equipment. A dozen or so percent of pupils and sudents used in schools desks unadjusted to their height. This situation...

    86/91

    Tytuł oryginału: Wpływ gazowych i pyłowych zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego na indukcję astmy u dzieci.
    Tytuł angielski: The influence of gas and dust air pollutants on induction of asthma among children.
    Autorzy: Kasperczyk Janusz, Stęplewski Zygmunt
    Źródło: Wiad. Lek. 2002: 55 supl. 1 cz. 1: Konferencja Naukowa "Śląskie Dni Medycyny Społecznej i Zdrowia Publicznego" s.217-222, tab., bibliogr. 15 poz., sum. - Konferencja naukowa pt. Śląskie Dni Medycyny Społecznej i Zdrowia Publicznego Zabrze - Szczyrk 2002
    Sygnatura GBL: 301,774

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • pediatria
  • toksykologia
  • ochrona środowiska
  • immunologia
  • pulmonologia

    Typ dokumentu:
  • praca związana ze zjazdem
  • praca epidemiologiczna

    Wskaźnik treści:
  • ludzie
  • dzieci 6-12 r.ż.
  • płeć męska
  • płeć żeńska

    Streszczenie polskie: Astma oskrzelowa należy do dużej grupy chorób, których podłożem są reakcje alergiczne i zapalne. Mimo długotrwałych badań, nadal niewiele wiadomo na temat czynników indukujących astmę oskrzelową u dzieci, co podyktowało kierunek badań. Badaniami objęto 5945 10-11 letnich dzieci z 86 szkół podstawowych województwa katowickiego. Oceniano wpływ narażenia na zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego na indukcję astmy. Dane o narażeniu uzyskano z kwestonariuszy, raportów Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej oraz badań lekarskich. Analizę zależności przeprowadzono przy użyciu pakietów statystycznych Statistica i BUGS. Analiza wykazała, że długotrwałe narażenie na SO2 powodowało zwiększenie częstości astmy u dzieci (korelacja R = 0,95 przy p 0,05), natomiast aktualne stężenia SO2 nie korelowały z częstością astmy (p 0,05). Stężenia pyłu zawieszonego nie korelowały z częstością astmy (p 0,05). Narażenie na NOx powodowało znamiennie częstsze występowanie astmy (R = 0,098 przy p 0,05). Narażenie na CO w przeszłości nie wpływało na częstość astmy (p 0,05), natomiast jego aktualne stężenia korelowały z częstością astmy oskrzelowej u dzieci (R = 0,918 przy p = 0,001). Uzyskane wyniki wskazują na znaczący wpływ długotrwałego narażenia na tlenki azotu oraz siarki na późniejszy rozwój astmy (porównanie stężenia tych gazów z przeszłości do obecnego stanu zdrowia), mniej jednoznaczne wyniki obserwuje się w przypadku oceny wpływu obecnie występujących stężeń ...

    Streszczenie angielskie: Bronchial asthma belongs to a large group of illness of allergic and inflammatory origin. Despite long-term studies still not much is known about the factors inducting children bronchial asthma. This fact influenced the line of the research. The research included 5945 children of 10-11 from 86 primary schools of the Katowice province (presently Silesian province). The factor evaluated was the influence of the exposure to air pollution on asthma induction. The data concerning the exposure was obtained from questionnaires, reports of the Institute of Meteorology and Water Management and medical examinations. The dependence analyses were conducted with the use of statistical packets Statistica and BUGS. The analysis proved that long-term exposure to SO2 caused an increased number of cases of children's asthma (correlation R = 0,95 with p 0.05), whereas the current concentration of Sos did not correlate with the number of asthmatic children (p 0,05). The concentration of dust did not correlate with occurrence of asthma (p 0.05). The exposure to NO2 caused a significant increase in incidence of asthma (R = 0.98, with p 0.05). Previous exposure to CO did not influence the occurrence of asthma (p 0.05) whereas its present concentration correlated with the number of cases of children's bronchial asthma (R = 0.918 with p = 0.001). The results obtained point to significant influence of long-term exposure to nitrogen and sulphur oxides on later development of asthma ...

    87/91

    Tytuł oryginału: Narażenie złożone wybranych populacji Górnego Śląska na ołów i kadm.
    Tytuł angielski: The combine exposure of selected population of Upper Silesia to lead and cadmium.
    Autorzy: Kończalik Jerzy R.
    Źródło: Wiad. Lek. 2002: 55 supl. 1 cz. 1: Konferencja Naukowa "Śląskie Dni Medycyny Społecznej i Zdrowia Publicznego" s.249-255, tab., bibliogr. 20 poz., sum. - Konferencja naukowa pt. Śląskie Dni Medycyny Społecznej i Zdrowia Publicznego Zabrze - Szczyrk 2002
    Sygnatura GBL: 301,774

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • medycyna pracy
  • ochrona środowiska

    Typ dokumentu:
  • praca związana ze zjazdem
  • praca epidemiologiczna

    Wskaźnik treści:
  • ludzie
  • dorośli 19-44 r.ż.
  • dorośli 45-64 r.ż.
  • płeć męska
  • płeć żeńska

    Streszczenie polskie: Celem podjętych badań była ocena potencjalnego narażenia złożonego wybranych populacji Górnego Śląska na ołów i kadm. Badaniami objęto pracowników kopalń i hut oraz populacji generalnej narażonej zawowodowo niespecyficznie. Wyróżniono nastepujące grupy pracownicze: w kopalni - zatrudnionych pod ziemią (38 osób) i na powierzchni (77 osób), w hutach - hutników (8 osób), pracowników pomocnicznych huty (37) i biurowych (18) oraz grupę nienarażoną zawodowo (66 osób). Schemat badań oparto na wcześniej opracowywanym modelu oceny narażenia złożonego oraz wynikach ankiety, przeprowadzonej wśród populacji objętych badaniami. Poziomy narażenia określano na podstawie wartości średnich stężeń obu metali uzyskanych w badaniach monitoringowych powietrza na stanowiskach pracy, powietrza atmosferycznego, wody wodociągowej i gleb, a także spożywanych diet i wypalanych papierosów (w przypadku kadmu), wentylacji płuc oraz retencji i wydajności wchłaniania. Najwyższse wchłonięte dawki obu metali określano dla hutników - 4,5 mg ołowiu i 0,22 mg kadmu, a także na pomocniczych stanowiskach robotniczych - około 0,9 mg ołowiu i 0,29 kadmu i pochodzą one głównie z narażenia zawodowego. W przypadku pracowników kopalni wchłaniających od 0,43 do 0,51 mg ołowiu i od 0,029 do 0,043 mg kadmu, głównymi szlakami narażenia są spożywana żywność i wypijana woda. Poważnym źródłem kadmu są wypalane papierosy zwiększające wchłanianą dawkę od 0,016 mg w populacji generalnej do 0,035 mg u górników. Oceniając ...

    Streszczenie angielskie: The aim of investigation was an assessment of potential combined exposure to lead and cadmium in selected groups of people in Upper Silesia. The employees of cal-mines, of smelting works, and non exposed occupationally population were investigated. The following groups of employees were distinguished: in coal-mines - miners (38 persons), workers on the surface of earth (77 persons), in smelting works - smelters (8 persons), accessory workers (37 persons), clerks (18 persons) and non-exposed occupationally groups (66 persons). Schema of investigation was based on the earlier elaborated model of combined exposure assessment and questionnaire results obtained from the examined groups. The levels of exposure were determined on the base of average values of concentration of lead and cadmium, obtained as results of monitoring occupational air, ambient air, drinking water, soil, diets, cigarettes, time of exposure, pulmonary ventilation, retention, and output of absorption efficiency. The highest absorbed doses of both metals were determined in smelters (4.5 mg Pb and 0.22 mg Cd) and in accessory workers (0.9 mg Pb and 0.029 mg Cd). Occupational exposure was the main origin of these doses. Diet and drinking water at the main exposure pathway in case of employees of coal-mines, who absorbed doses from 0.43 - 0.51 mg Pb, and 0.029 - 0,043 mg Cd. The significant sources of absorbed amounts of cadmium are cigarettes, which increase absorbed dose of cadmium from 0.016 mg in a ...

    88/91

    Tytuł oryginału: Percepcja środowiskowego ryzyka zdrowotnego w aglomeracji katowickiej.
    Tytuł angielski: Perception of environmental health risk among inhabitants of Katowice urban area.
    Autorzy: Kowalska Małgorzata
    Źródło: Wiad. Lek. 2002: 55 supl. 1 cz. 1: Konferencja Naukowa "Śląskie Dni Medycyny Społecznej i Zdrowia Publicznego" s.260-269, il., tab., bibliogr. 16 poz., sum. - Konferencja naukowa pt. Śląskie Dni Medycyny Społecznej i Zdrowia Publicznego Zabrze - Szczyrk 2002
    Sygnatura GBL: 301,774

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • medycyna pracy
  • ochrona środowiska

    Typ dokumentu:
  • praca związana ze zjazdem
  • praca epidemiologiczna

    Wskaźnik treści:
  • ludzie
  • dorośli 19-44 r.ż.
  • dorośli 45-64 r.ż.
  • dorośli = 65 r.ż.
  • płeć męska
  • płeć żeńska

    Streszczenie polskie: Komunikowanie środowiskowego ryzyka zdrowotnego jest istotnym elementem procesu zarządzania, dla jego usprawniania ważne jest wykorzystanie wiarygodnych i społecznie akceptowanych kanałów przepływu informacji. Celem pracy była ocena wpływu zawodowego kontaktu ze związkami chemicznymi na percepcją środowiskowych zagrożeń zdrowia populacji mieszkańców aglomeracji katowickiej. W badaniu kwestionariuszowych przeprowadzonym na przełomie lat 2000/2001 wzięto udział 1894 mieszkańców Katowic, Siemianowic, Chorzowa i Sosnowca. Zawodowy kontakt z chemikaliami zadeklarowały 532osoby (28,1 proc. ogółu badanych). Przeprowadzona analiza może przyczynić się do usprawnienia procesu komunikowania środowiskowego ryzyka zdrowotnego poprzez wykorzystanie pracodawcy jako wiarygodnego źródła informowania społeczeństwa o środowiskowych zagrożeniach zdrowia. Percepcja środowiskowych zagrożeń zdrowia jest podobna zarówno u osób, które deklarowały zawodowy kontakt ze związkami chemicznymi, jak i u pozostałych. Różnice dotyczą poglądów na temat narażenia w środowisku pracy (świadomość tych zagrożeń jest wyższa u osób eskoponowanych na chemikalia; chiý=26,9; p 0,001) oraz na temat szkodliwego sąsiedztwa inwestycji przemysłowych w pobliżu miejsca zamieszkania (chiý=16,75; p 0,01). Należy też zauważyć, że chociaż pracodawca nie jest dla ankietowanych najlepszym źródłem informacji o środowiskowych zagrożeniach zdrowia, to jest on bardziej wiarygodny w obszarze komunikowania środowiwskowego ryzyka zdrowotnego w grupie osób, które potwierdziły zawodowy kontakt z chemikaliami.

    Streszczenie angielskie: The risk communication is very important for environmental health risk management and for need of credible and trustworthy sources of information. The aim of the study was to describe how occupational contact ith chemical affect to public risk perception among inhabitants of Katowice Urban Area. In 2000/2001 a cross-sectional questionnaire survey was carried out among 1984 respondents of whom, 532 respondents had an occupational contact with chemicals (28.1 p.c.). The results of this study will be helpful for rationalization of environemental health risk communication over employer as a credible source of information. Perception of environmental health risks is similar among people, who have contact with chemials in the work-place and the others. The differences concerned the opinions on exposition in a work-place the awareness of occupational hazards and belief that harmful neighborhood of industriae investments were higher in people who have contact with chemicals than others (Xý=26.91; p 0.01 and Xý=16.75; p 0.01). Additionally it is necessary to notice than an employer is more credible for people who have occupational contact with chemicals than others (51.9 p.c. vs 48.1 p.c.).

    89/91

    Tytuł oryginału: Deficyt życia z powodu nowotworów złośliwych tkanki limfatycznej i krwiotwórczej w rejonie Płocka.
    Tytuł angielski: The life deficiency in the Płock area caused by lymphatic and erythrocyte line leukaemia.
    Autorzy: Tyszko Piotr, Wierzba Waldemar M.
    Źródło: Wiad. Lek. 2002: 55 supl. 1 cz. 1: Konferencja Naukowa "Śląskie Dni Medycyny Społecznej i Zdrowia Publicznego" s.540-545, tab., bibliogr. 20 poz., sum. - Konferencja naukowa pt. Śląskie Dni Medycyny Społecznej i Zdrowia Publicznego Zabrze - Szczyrk 2002
    Sygnatura GBL: 301,774

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • ochrona środowiska
  • onkologia

    Typ dokumentu:
  • praca związana ze zjazdem
  • praca epidemiologiczna

    Wskaźnik treści:
  • ludzie
  • dorośli 19-44 r.ż.
  • dorośli 45-64 r.ż.
  • dorośli = 65 r.ż.
  • płeć męska
  • płeć żeńska

    Streszczenie polskie: Spośród różnych specyficznych zanieczyszczeń środowiska szczególne zainteresowanie budzą związki uwalnianie podczas przeróbki ropy naftowej. W Akademii Medycznej od ponad 30 lat prowadzone są badania nad wpływem zanieczyszczeń emitowanych z Rafinerii Płockiej na stan zdrowia mieszkańców tego miasta. W składzie emisji występowały w dużej ilości węglowodory, w tym benzen. Jednym z kierunków badań była analiza przyczyn zgonów w miastach Płocku i Kutnie oraz strefach byłego województwa płockiego i wyodrębnionych na podstawie dokładnych kryteriów środowiskowych. Kutno było obiektem porównawczym, w którym nie występowały zanieczyszczenia charakterystyczne dla Płocka. Wcześniejsza analiza, obejmująca lata 1984-1993, wykazała zwiększoną umieralność z powodu nowotworów złośliwych tkanki limfatycznej i krwiotwórczej wśród mieszkańców Płocka w porównaniu z mieszkańcami Kutna, oraz w strefie ponadnormatywnych skażeń środowiska generowanych przez zakłady rafineryjne, w porównaniu ze strefą wolną od takich zanieczyszczeń. W prezentowanej pracy wykorzystano omówiony model badawczy do oceny potrzeb zdrowotnych i analizy umieralności z powdou omawianej grupy nowotworów na podstawie deficytu życia określonego przy użyciu miary PYLL (Potential Years of Life Lost). Wyniki wskazują na większe nasilenie tych potrzeb, niż wynika to z analizy umieralności.

    Streszczenie angielskie: Among all specific environmental pollution the chemical compounds releaesed in the orall refine process seem to hold the biggest interest. At Medical University of Warsaw we have been studying the influence of the Płock petroleum refinery plant pollution to citizens' health status for over 30 years. The high amount of hydrocarbons - including benzene - were presented in emission. One of the study objectives was to analyze death causes in Płock and Kutno and in the Płock area - according to environmental criteria. The population of the non-petrochemic polluted city Kutno was chosen as the control group. The previous analysis in 1984-1993 showed increased lymphatic or erythrocyte line leukaemia mortality in Płock population vs Kutno population. Similar situation was observed between the area of increased environmental petrochemical pollution and non-polluted area. In this article the Potential Years of Life Lost ratio was used to estimate the life deficiency as the measure of health needs due to to mentioned neoplasms. Data indicate that the health needs are bigger than the mortality analysis has shown.

    90/91

    Tytuł oryginału: Ocena sytuacji zdrowotnej ludności miast na prawach powiatu w województwie śląskim - badania modelowe.
    Tytuł angielski: Health status evaluation in cities with poviat status of Silesia voivodship - model studies.
    Autorzy: Pęgiel-Kamrat Jolanta E., Zarzeczna-Baran Marzena
    Źródło: Wiad. Lek. 2002: 55 supl. 1 cz. 1: Konferencja Naukowa "Śląskie Dni Medycyny Społecznej i Zdrowia Publicznego" s.375-381, il., tab., bibliogr. 14 poz., sum. - Konferencja naukowa pt. Śląskie Dni Medycyny Społecznej i Zdrowia Publicznego Zabrze - Szczyrk 2002
    Sygnatura GBL: 301,774

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • ochrona środowiska

    Typ dokumentu:
  • praca związana ze zjazdem
  • praca epidemiologiczna

    Wskaźnik treści:
  • ludzie

    Streszczenie polskie: W pracy przedstawiono syntetyczną miarę oceny sytuacji zdrowotnej, zastosowaną do badań modelowych dotyczących ludzi zamieszkujących miasta na prawach powiatu w województwie śląskim. Opisano aplikację wielowymiarowej miary do badań stanu zdrowia mieszkańców tych miast. Zastosowano różnorodne wejściowe zmienne, które wybrano do obliczeń syntetycznej miary oceny sytuacji zdrowotnej, takie jak: zmienne demograficzne, ekonomiczne, społeczne, infrastruktury służby zdrowia. Badane obiekty oceniono ze względu na kryteria cząstkowe opierając się na osiągniętych wartościach syntetycznej miary oceny sytuacji zdrowotnej ludności w badanych miastach. Następnie dokonano przyporządkowania miast do określonych grup ze względu na wartości tego miernika. Podjęto także próbę oceny wyników badań modelowych.

    Streszczenie angielskie: This paper presents the synthetic measure of health evaluation, which was used for model studies on populations of cities with poviat status in Silesia Voivodship. The study describes theoretical foundations for applying multidimensional comparative analysis in evaluation of the people health status. The range of entrance variables has been defined and selected. They have represented the following: demographic and economic variables, health needs variables, social variables and health service supplies variables. The examined cities have been assessed by means of the partial criteria and on the basis of the synthetic measure. According to the obtained results the examined cities were ranked and classified to a determined group. The results of model studies were also given.

    91/91

    Tytuł oryginału: Ocena sytuacji zdrowotnej ludności powiatów województwa śląskiego - badania modelowe.
    Tytuł angielski: Evaluation of health status in poviats of Silesia Voivodship - model studies.
    Autorzy: Pęgiel-Kamrat Jolanta E., Zarzeczna-Baran Marzena
    Źródło: Wiad. Lek. 2002: 55 supl. 1 cz. 1: Konferencja Naukowa "Śląskie Dni Medycyny Społecznej i Zdrowia Publicznego" s.382-394, il., tab., bibliogr. 11 poz., sum. - Konferencja naukowa pt. Śląskie Dni Medycyny Społecznej i Zdrowia Publicznego Zabrze - Szczyrk 2002
    Sygnatura GBL: 301,774

    Hasła klasyfikacyjne GBL:
  • ochrona środowiska

    Typ dokumentu:
  • praca związana ze zjazdem
  • praca epidemiologiczna

    Wskaźnik treści:
  • ludzie

    Streszczenie polskie: Województwo śląskie jest jednym z najbardziej zanieczyszczonych pod względem ekologicznym regionów w Europie. Szczególnie region górnośląski uznawany jest, zgodnie z standardami Unii Europejskiej, za obszar ekologicznie zagrożony. Wysoki stopień degradacji środowiska naturalnego województwa śląskiego związany jest przede wszystkim z jego wysokim uprzemysłowieniem. Obszar ten znajduje się na pierwszym miejscu w kraju pod względem pyłowych i gazowych zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego. Jakość środowiska i jego obecny stan ma niewątpliwie negatywny wpływ na zdrowie zamieszkującej tam ludności. W pracy przedstawiono wyniki badań modelowych, które zostały przeprowadzone przy zastosowaniu syntetycznej miary oceny sytuacji zdrowotnej (opartej na elementach wielowymiarowej analizy porównawczej), na dostępnym materiale statystyczneym dotyczącym mieszkańców wybranych powiatów województwa śląskiego. W badaniu uwzględniono różnorodne grupy zmiennych (wykorzystywanych do obliczeń syntetycznej miary oceny sytuacji zdrowotnej), takie jak: zmienne demograficzne, ekonomiczne, ekologiczne, społeczne, infrastuktury oraz zasobów ludzkich służby zdrowia. Badane obiekty uszeregowano ze względu na osiągnięte wartości syntetycznej miary oceny sytuacji zdrowotnej. Z tego względu również zakwalifikowano badane powiaty do określonych grup oraz przedstawiono zalety i wady zastosowanej metody oceny sytuacji zdrowotnej.

    Streszczenie angielskie: Silesia Voivodship is one of the most polluted areas in Europe. Especially Upper Silesia Region is recognized as ecologically ruined area according to the European Union standards. Very high degree of environmental degradation in Silesia Voivodship is connected with the industrialization. This region is the most polluted area in Poland. Gas and dust air pollution of this region has the highest level in Poland. The quality of the environment and its present status has got undoubtedly negative influence on the health of inhabitants. The paper presents the results of model studies of health status based on multidimensional comparative analysis using statistical data of Silesia Voivodship population. In the research different groups of factors were taken into account: demographic, economical, social and medical care service system. The studied objects were ranked according to the obtained measure of synthetic health status estimation. According to this, the poviats were included in the determined groups. Moreover, the advantages and disadvantages of the used method have been discussed.

    stosując format: